آیا تا به حال فکر کرده‌اید که طلای سفید چیست و چه تفاوتی با طلای زرد، نقره و پلاتین دارد؟ طلای سفید آلیاژی از طلا و فلزات سفیدرنگی مانند پالادیوم، نیکل، نقره یا روی است که ظاهری درخشان، نقرهای و مدرن دارد. برخلاف تصور رایج، طلای سفید در طبیعت وجود ندارد و به‌صورت مصنوعی با ترکیب حدود ۷۵٪ طلای خالص و ۲۵٪ فلزات دیگر ساخته میشود. این ترکیب، علاوه بر ایجاد رنگ سفید، باعث افزایش مقاومت، سختی و دوام طلا نیز میشود. برای درخشندگی بیشتر، معمولاً سطح طلای سفید با فلزی به‌نام رودیوم پوشش داده میشود که به آن جلوه‌ای براق‌تر و مقاومتر در برابر خراش و تغییر رنگ می‌بخشد. به همین دلیل، طلای سفید یکی از محبوب‌ترین انتخاب‌ها برای ساخت حلقه‌های ازدواج و جواهرات ظریف است؛ چون در کنار زیبایی خاص، دوام بالایی هم دارد.در این مقاله از سایت زرمینکس، به زبان ساده و قابل درک، شما را با ویژگی‌ها، ترکیبات و کاربردهای طلای سفید آشنا می‌کنیم و به سوالات متداولی که ممکن است در مورد طلای سفید داشته باشید، پاسخ می‌دهیم.
طلای سفید چیست و از چه ترکیباتی ساخته شده است؟
طلای سفید نوعی آلیاژ طلا است که از ترکیب طلا با فلزات سفیدرنگی مانند پالادیوم، نیکل، نقره یا روی ساخته میشود. این فلزات باعث تغییر رنگ طلای زرد به طیفی نقرهای یا سفید و افزایش مقاومت آن در برابر سایش میشوند. به‌طور معمول، طلای سفید ۱۸ عیار از ۷۵٪ طلای خالص و ۲۵٪ فلزات دیگر تشکیل شده است. در آلیاژهای متداول، ترکیب‌های زیر کاربرد بیشتری دارند:
طلای سفید زمانی که از ترکیب ۷۵ درصد طلا، ۲۰ درصد پالادیوم و ۵ درصد نقره ساخته میشود، رنگی سفیدِ ملایم و ظاهری نرم و انعطاف‌پذیر دارد که آن را برای ساخت جواهرات ظریف و نگین‌دار مناسب می‌کند. اما اگر ترکیب شامل ۷۵ درصد طلا، ۱۳.۵ درصد نیکل، ۸.۵ درصد مس و ۳ درصد روی باشد، رنگ طلا روشن‌تر و سفیدتر خواهد بود و در عین حال سختی بیشتری پیدا می‌کند؛ به همین دلیل این نوع آلیاژ بیشتر در ساخت حلقه‌ها و زنجیرهای مقاوم به کار میرود.
به‌دلیل حساسیت برخی افراد به نیکل، بسیاری از سازندگان امروزی از پالادیوم به‌جای آن استفاده می‌کنند. سطح طلای سفید معمولاً با لایه‌ای از فلز رودیوم (Rhodium) روکش میشود تا درخشندگی آن افزایش یابد و رنگ آن به سفیدی کامل نزدیک شود. این ویژگی باعث شده طلای سفید علاوه بر زیبایی لوکس، برای استفاده روزمره و حلقه‌های ازدواج گزینه‌ای محبوب و مقاوم باشد.
به نقل از سایت merriem-webster طلای سفید آلیاژی روشن از طلاست که معمولاً با نیکل یا پالادیوم ترکیب میشود و از نظر ظاهر شبیه پلاتین است
تاریخچه طلای سفید، از کی به بازار آمد؟
طلای سفید نسبتاً طلای زینتی مدرنی در تاریخ طلا از گذشته تا کنون است. برخلاف طلای زرد که از هزاران سال پیش در مصر باستان و بین‌النهرین استفاده می‌شد، طلای سفید نخستین بار در اوایل قرن بیستم ساخته شد. هدف از ساخت آن، ارائه‌ی جایگزینی ارزان‌تر و سبک‌تر برای پلاتین بود؛ فلزی بسیار گران‌قیمت و سخت که در آن زمان در طراحی حلقه‌های ازدواج و جواهرات لوکس محبوبیت داشت.
در حدود دهه ۱۹۲۰ میلادی، جواهرسازان اروپایی و آمریکایی شروع کردند به ترکیب طلا با فلزات سفید مانند نیکل و پالادیوم تا رنگی نقرهای و براق ایجاد کنند که از نظر ظاهری شبیه پلاتین باشد اما با قیمت پایین‌تر. این ترکیب به سرعت در میان خانواده‌های سلطنتی و طراحان مد پاریسی محبوب شد و به‌ویژه در دوران رکود بزرگ اقتصادی (Great Depression) به‌دلیل کاهش هزینه ساخت، جایگاه ویژه‌ای در بازار جواهرات پیدا کرد.
با گذشت زمان، استفاده از نیکل در ترکیب طلای سفید به دلیل ایجاد حساسیت پوستی کاهش یافت و پالادیوم جایگزین اصلی آن شد. در دهه ۱۹۶۰، برای افزایش درخشندگی و جلوگیری از زرد شدن، پوشش رودیوم به‌عنوان استاندارد جدیدی در جواهرسازی معرفی شد که امروزه نیز رایج است.
در ایران، طلای سفید از دهه ۱۳۸۰ شمسی (۲۰۰۰ میلادی) به‌صورت گسترده وارد بازار شد و به‌سرعت در طراحی حلقه‌های ازدواج، سرویس‌های عروس و جواهرات لوکس جایگاه خود را تثبیت کرد. ترکیب رنگ مدرن و ظاهر هماهنگ با هر نوع پوست باعث شد در سال‌های اخیر به یکی از پرفروش‌ترین انواع طلا در بازارهای تهران، اصفهان و مشهد تبدیل شود.
کاربردهای طلای سفید
طلای سفید به‌دلیل رنگ درخشان، مقاومت بالا و ظاهر شیک خود، در سال‌های اخیر به یکی از پرکاربردترین انواع طلا تبدیل شده است. این نوع طلا نه‌تنها در ساخت زیورآلات استفاده میشود، بلکه در برخی صنایع ظریف و حتی دنیای مد نیز کاربرد دارد.
۱. ساخت زیورآلات
بیشترین کاربرد طلای سفید در ساخت جواهرات است. رنگ روشن و براق آن باعث میشود جلوه‌ی سنگ‌های قیمتی روی آن چند برابر شود. به همین دلیل، بیشتر حلقه‌های ازدواج و نامزدی از طلای سفید ساخته میشوند. همچنین در ساخت گردنبند، گوشواره و دستبندهای ظریف نیز به‌کار میرود، چون با هر رنگ پوستی هماهنگ است و درخشندگی ملایمی دارد که از طلای زرد طبیعی‌تر به‌نظر می‌رسد.
۲. استفاده در طراحی و ساخت حرفه‌ای جواهر
طلای سفید به‌خاطر استحکام بالا در قسمت‌های حساس جواهر مثل پایه‌ی نگین‌ها استفاده میشود تا سنگ‌ها محکم‌تر در جای خود بمانند. از طرفی وزن کمتر و قیمت مناسب‌تر آن نسبت به پلاتین باعث شده بسیاری از طراحان برای ساخت جواهرات خاص از آن استفاده کنند. گاهی هم طراحان برای ایجاد تضاد رنگی، طلای سفید و زرد را در یک طرح به‌کار می‌برند تا جلوه‌ی کار بیشتر شود.
۳. کاربرد در ساخت ساعت‌های گران‌قیمت و لوکس
طلای سفید در ساعت‌سازی هم جایگاه ویژه‌ای دارد. برندهای معروف مثل رولکس و امگا از آن برای ساخت قاب و بند ساعت‌های خاص خود استفاده می‌کنند. این فلز علاوه بر ظاهر زیبا، در برابر خط و خش و زنگ‌زدگی مقاومت بالایی دارد و در طول زمان براقیت خود را حفظ می‌کند.
۴. استفاده محدود در صنعت و پزشکی
گرچه بیشتر طلای سفید در جواهرسازی مصرف میشود، اما در برخی صنایع نیز به‌کار میرود. رسانایی خوب و مقاومتش در برابر اکسید شدن، آن را برای اتصالات الکترونیکی ظریف مناسب کرده است. در حوزه‌ی پزشکی هم از ترکیب طلا با پالادیوم برای ساخت ابزارهای مقاوم و بدون حساسیت مانند پروتزهای دندانی استفاده میشود.
۵. کاربرد در دنیای مد و فشن
طلای سفید در صنعت مد نماد ظرافت و سلیقه‌ی امروزی است. از آن در طراحی جزئیات کیف، عینک و اکسسوری‌های لوکس استفاده میشود تا جلوه‌ای براق و باکیفیت ایجاد کند. رنگ روشن آن باعث میشود با بیشتر رنگ‌ها و استایل‌ها هماهنگ باشد.
۶. استفاده در سرمایه‌گذاری
هرچند طلای سفید بیشتر برای ساخت طلای زینتی ساخته میشود، اما چون معمولاً از طلای ۱۸ عیار تشکیل شده و به قیمت طلای 18 عیار نیز وابسته است، ارزش سرمایه‌گذاری هم دارد. بسیاری از خریداران، جواهرات طلای سفید را با هدف زیبایی و ارزش مادی انتخاب می‌کنند تا هم قابل استفاده باشد و هم در گذر زمان ارزش خود را حفظ کند.
عیار طلای سفید و چگونگی تعیین آن
طلای سفید از نظر عیار و ترکیب، تفاوت چندانی با طلای زرد ندارد، اما در فرآیند تولید و میزان خلوص فلزات همراه، تفاوت‌هایی وجود دارد که بر رنگ، سختی و قیمت نهایی آن تأثیر می‌گذارد. طلای سفید معمولاً در سه عیار اصلی ۱۰، ۱۴ و ۱۸ تولید میشود.
بر اساس توضیحات وب‌سایت ThoughtCo، طلای سفید ۱۸ عیار شامل حدود ۷۵٪ طلای خالص و ۲۵٪ فلزات سفیدرنگی مانند پالادیوم، نیکل یا نقره است. این ترکیب تعادلی بین درخشندگی، استحکام و ارزش ایجاد می‌کند.
در کشورهای اروپایی و آمریکایی، طلای سفید ۱۴ عیار به‌دلیل سختی بیشتر و مقاومت بالاتر در برابر خراش، کاربرد بیشتری دارد، در حالی‌که در ایران بیشتر جواهرات از نوع ۱۸ عیار ساخته میشوند تا هم رنگ روشن‌تری داشته باشند و هم برای نگین‌گذاری و استفاده روزمره مناسب‌تر باشند.
به گفته‌ی StoneX Bullion ، روش تعیین عیار در طلای سفید دقیقاً مانند طلای زرد است؛ یعنی از ۲۴ بخش کل، مقدار طلای خالص مشخص میشود. برای مثال، در طلای سفید ۱۸ عیار، از هر ۲۴ واحد فلز، ۱۸ واحد طلا و ۶ واحد فلزات سفید دیگر است که رنگ زرد طلا را روشن‌تر کرده و به آن درخشندگی نقرهای میدهد.
قیمت طلای سفید چگونه محاسبه میشود؟
قیمت طلای سفید در ایران مانند سایر انواع طلا، به چند عامل اصلی وابسته است؛ اما به‌دلیل ترکیب آلیاژی و روکش رودیوم، جزئیات محاسبه‌ی آن کمی متفاوت است. در ادامه همه‌ی عوامل مؤثر را مرحله‌به‌مرحله بررسی می‌کنیم:
۱. قیمت روز طلا در بازار ایران
پایه‌ی اصلی محاسبه، قیمت یک گرم طلای ۱۸ عیار در بازار تهران است. این نرخ هر روز با توجه به قیمت اونس جهانی طلا و نرخ دلار در بازار آزاد تغییر می‌کند. به‌عنوان مثال، اگر قیمت طلای ۱۸ عیار 10٬6۰۰٬۰۰۰ تومان باشد، تمام محاسبات از همین عدد آغاز میشود.
۲. عیار طلای سفید
طلای سفید معمولاً با عیار ۱۸ یا ۱۴ تولید میشود. هرچه عیار بیشتر باشد، مقدار طلای خالص در ترکیب بالاتر است و در نتیجه قیمت نیز افزایش پیدا می‌کند. با این حال، طلای سفید ۱۴ عیار به‌دلیل سختی و دوام بیشتر برای استفاده روزمره رایج‌تر است.
۳. وزن قطعه
وزن دقیق قطعه، عامل مستقیم در تعیین قیمت است. وزن با ترازوهای مخصوص طلافروشی بر حسب گرم اندازه‌گیری میشود. هرچه وزن بیشتر باشد، قیمت نهایی افزایش می‌یابد.
۴. اجرت ساخت
طلای سفید به‌دلیل فرآیند ساخت پیچیده‌تر، اجرت ساخت بیشتری نسبت به طلای زرد دارد. در ایران اجرت ساخت معمولاً بین ۵۰٬۰۰۰ تا ۲۵۰٬۰۰۰ تومان به ازای هر گرم متغیر است و بستگی به نوع جواهر (حلقه، سرویس، گوشواره و…) دارد. در نظر داشته باشید که اجرت ساخت بسته به طلا فروشی ممکن است متفاوت باشد و برای اطلاع دقیق همیشه پیش از خرید طلای سفید، از چندین فروشنده استعلام اجرت طلای سفید را دریافت کنید.
۵. هزینه روکش رودیوم
یکی از ویژگی‌های اصلی طلای سفید، داشتن پوشش نازکی از فلز رودیوم (Rhodium) است که باعث درخشندگی و محافظت در برابر زنگ‌زدگی میشود.این پوشش به‌مرور زمان (معمولاً هر ۱۲ تا ۱۸ ماه) باید تمدید شود. هزینه اولیه‌ی رودیوم معمولاً در زمان خرید، بین ۵۰ تا ۱۵۰ هزار تومان روی هر گرم افزوده میشود. این قیمت نیز در طول زمان ممکن است تغییر کند که نیاز به بررسی از چندین فروشنده معتبر دارد.
۶. مالیات بر ارزش افزوده
طبق قانون مالیات طلا، خرید طلا در ایران شامل ۹٪ مالیات بر ارزش افزوده است که بر مجموع قیمت طلا و اجرت اعمال میشود. این مورد یکی از تفاوت‌های اصلی قیمت طلا در فاکتور رسمی نسبت به محاسبه‌ی ذهنی خریدار است.
۷. سود طلافروش
در نهایت، درصدی به عنوان سود فروشنده به قیمت افزوده میشود که معمولاً بین ۵ تا ۷ درصد از کل مبلغ طلای سفید (بدون مالیات) است.
مزایا و معایب طلای سفید
| مزایا | معایب |
|---|---|
| درخشندگی بالا و ظاهر لوکس: رنگ نقرهای طلای سفید جلوه‌ای لوکس و امروزی ایجاد می‌کند و باعث میشود سنگ‌های قیمتی مانند الماس درخشان‌تر دیده شوند. | نیاز به تمدید روکش رودیوم: با گذشت زمان لایه‌ی رودیوم کم‌رنگ میشود و برای حفظ براقیت باید دوباره آبکاری انجام شود. |
| مقاومت بیشتر نسبت به طلای زرد: ترکیب طلا با فلزاتی مانند نیکل یا پالادیوم باعث افزایش استحکام و کاهش احتمال خراش میشود. | هزینه‌ی نگهداری بالاتر: در مقایسه با طلای زرد، نگهداری و ترمیم طلای سفید هزینه‌ی بیشتری دارد. |
| هماهنگی با رنگ پوستهای مختلف: رنگ سفید و خنثی طلای سفید با پوستهای روشن، گندمی و حتی سبزه سازگار است. | احتمال ایجاد حساسیت پوستی: وجود نیکل در برخی آلیاژها ممکن است باعث خارش یا قرمزی پوست شود. |
| رنگ مناسب برای ترکیب با سنگ‌های قیمتی: رنگ سفید موجب میشود رنگ سنگ‌های نگین‌دار مانند زمرد، توپاز و یاقوت کبود طبیعی‌تر و درخشان‌تر دیده شود. | درخشش موقتی نسبت به پلاتین: طلای سفید در ابتدا براق‌تر است اما با گذشت زمان درخشندگی خود را از دست میدهد مگر اینکه مجدداً پولیش شود. |
| قابلیت استفاده روزمره: دوام و مقاومت بالا باعث شده طلای سفید گزینه‌ای مناسب برای حلقه‌های ازدواج و جواهرات روزمره باشد. | احتمال تغییر رنگ در صورت تماس با مواد شیمیایی: برخورد با شوینده‌ها یا عطرها ممکن است باعث کاهش درخشندگی شود. |
| هماهنگی با سبک‌های مدرن و مینیمال: رنگ خنثی طلای سفید باعث میشود با استایل‌های مختلف به‌راحتی ترکیب شود. | قیمت ساخت بالاتر: به‌دلیل فرآیند آبکاری و پرداخت نهایی، اجرت ساخت طلای سفید معمولاً بیشتر از طلای زرد است. |
| قیمت مشابه طلای زرد از نظر ارزش ذاتی: چون هر دو از مقدار طلای خالص یکسانی برخوردارند، تفاوت قیمتی فقط در اجرت و آبکاری است. | کاهش درخشندگی با گذشت زمان: پس از یک تا دو سال استفاده، ممکن است رنگ طلای سفید مایل به زرد شود و نیاز به ترمیم داشته باشد. |
مقایسه طلای سفید، طلای زرد، نقره و پلاتین
مقایسه طلای سفید، طلای زرد، نقره و پلاتین
| ویژگی | طلای سفید | طلای زرد | نقره | پلاتین |
|---|---|---|---|---|
| رنگ و ظاهر | نقرهای براق با جلوه‌ای مدرن و درخشان | زرد طبیعی و گرم با جلوه‌ای سنتی و کلاسیک | نقرهای روشن اما با براقیت کمتر | سفید مایل به خاکستری با جلای طبیعی |
| ترکیب اصلی | طلا + پالادیوم یا نیکل + پوشش رودیوم | طلا + مس و روی | فلز خالص نقره (۹۲.۵٪) | فلز خالص پلاتین (حدود ۹۵٪) |
| سختی و دوام | مقاومتر از طلای زرد، مناسب برای استفاده روزمره | نرم‌تر و شکل‌پذیرتر از طلای سفید | نسبتاً نرم و مستعد خش افتادن | بسیار سخت، مقاوم و ماندگار |
| وزن و چگالی | سبک‌تر از پلاتین اما سنگینتر از نقره | مشابه طلای سفید | سبک و لطیف | سنگین‌ترین در میان فلزات گرانبها |
| درخشش و جلای ظاهری | بسیار براق به‌دلیل روکش رودیوم، اما نیاز به تمدید دارد | درخشش ثابت بدون نیاز به روکش | درخشش اولیه بالا ولی به‌مرور تیره میشود | جلای طبیعی و ماندگار بدون نیاز به پوشش |
| نیاز به پوشش یا نگهداری | بله، روکش رودیوم باید هر ۱۲ تا ۱۸ ماه تمدید شود | خیر، تنها نیاز به پولیش دارد | بله، باید مرتب تمیز و جلا داده شود | خیر، ظاهر آن بدون تغییر می‌ماند |
| قیمت ساخت و اجرت | به‌دلیل آبکاری و پرداخت نهایی، کمی گرانتر از طلای زرد | هزینه ساخت معمولی | ارزان‌تر از طلا و پلاتین | بسیار گران به‌دلیل سختی و نایابی |
| ارزش سرمایه‌ای | مشابه طلای زرد از نظر عیار و ارزش طلا | دارای بیشترین بازار سرمایه‌ای بین فلزات زینتی | ارزش پایین‌تر و بیشتر مصرفی است | ارزش بالا اما نقدشوندگی کمتر از طلا |
| حساسیت پوستی | ممکن است در صورت وجود نیکل ایجاد حساسیت کند | معمولاً بدون حساسیت | برای پوستهای حساس مناسب | کاملاً ضد حساسیت و مناسب برای پوستهای حساس |
| کاربرد رایج | جواهرات مدرن، حلقه ازدواج، سرویس نگین‌دار | جواهرات کلاسیک، سکه و زیورآلات سنتی | زیورآلات سبک و تزئینی ارزان‌تر | حلقه‌های گران‌قیمت، ساعت‌های لوکس و جواهرات خاص |
نکاتی برای نگهداری و افزایش دوام طلای سفید
نگهداری صحیح از طلای سفید نقش مهمی در حفظ براقیت و جلوگیری از تغییر رنگ آن دارد. از آنجا که این فلز دارای پوشش نازکی از رودیوم است، مراقبت اصولی باعث میشود جواهرات شما برای سال‌ها مانند روز اول درخشان بمانند. نکات زیر به شما کمک می‌کند عمر طلای سفیدتان را افزایش دهید:
- تمدید منظم پوشش رودیوم:
لایه رودیوم معمولاً پس از یک تا دو سال استفاده، کمی نازک میشود. برای حفظ براقیت و جلوگیری از زرد شدن سطح طلا، بهتر است هر ۱۸ تا ۲۴ ماه یک‌بار توسط طلافروشی معتبر آبکاری مجدد انجام دهید. - پرهیز از تماس با مواد شیمیایی:
مواد شوینده، عطر، کلر و اسپری مو می‌توانند باعث از بین رفتن درخشندگی سطح طلا شوند. توصیه میشود پیش از شست‌وشو، استحمام یا استفاده از مواد آرایشی، جواهرات طلای سفید خود را جدا کنید. - تمیز کردن منظم و اصولی:
برای پاک کردن گرد و چربی از سطح طلا، از پارچه‌ی نرم و خشک یا محلول رقیق آب گرم و صابون ملایم استفاده کنید. سپس با پارچه‌ی میکروفایبر خشک نمایید تا جلای آن حفظ شود. - نگهداری جداگانه در جعبه یا پارچه‌ی نرم:
طلای سفید در تماس مستقیم با جواهرات دیگر ممکن است دچار خط و خش شود. برای جلوگیری از آسیب، هر قطعه را به‌صورت جداگانه در جعبه پارچه‌ای یا کیسه مخملی مخصوص نگهداری کنید. - اجتناب از ضربه و فشار:
اگرچه طلای سفید نسبتاً مقاوم است، اما فشار زیاد یا افتادن می‌تواند به پوشش آن آسیب بزند. هنگام انجام فعالیت‌های روزمره سنگین، مانند ورزش یا کارهای خانه، بهتر است جواهرات را جدا کنید. - بررسی دوره‌ای توسط طلافروشی معتبر:
بررسی سلامت چنگ‌ها، بست‌ها و سطح طلا هر چند سال یک‌بار، از آسیب به سنگ‌ها و تغییر رنگ جلوگیری می‌کند.
طلای سفید را از کجا بخریم؟
خرید طلای سفید باید با دقت و آگاهی انجام شود، زیرا ترکیب فلزات، نوع روکش و عیار طلا تأثیر مستقیم بر ارزش و ماندگاری آن دارد. به همین دلیل، بهترین گزینه برای خرید طلای سفید، مراجعه به طلافروشی‌ها و گالری‌های معتبر دارای مجوز اتحادیه طلا و جواهر است. در این مراکز، طلاها دارای فاکتور رسمی، کد استاندارد و مشخصات دقیق عیار هستند و می‌توانید از اصالت کالا اطمینان داشته باشید.
- در سال‌های اخیر، خرید اینترنتی طلا نیز در میان کاربران رواج یافته است. اگر قصد خرید آنلاین دارید، حتماً به چند نکته توجه کنید:
- فروشگاه باید دارای نماد اعتماد الکترونیکی (اینماد) و مجوز اتحادیه کشوری طلا باشد.
- قیمت طلا باید به‌صورت لحظه‌ای و هماهنگ با نرخ بازار طلا نمایش داده شود.
- فاکتور رسمی شامل وزن، عیار، اجرت ساخت و مالیات بر ارزش افزوده باید همراه سفارش صادر شود.
- امکان تحویل حضوری یا ارسال بیمه‌شده برای طلا فراهم باشد تا امنیت خرید تضمین شود.
اگر به‌دنبال خرید طلای سفید برای سرمایه‌گذاری یا هدیه خاص هستید، انتخاب برندهایی که جواهرات خود را با گارانتی روکش رودیوم و شناسنامه معتبر عرضه می‌کنند، گزینه‌ای هوشمندانه‌تر است. این برندها معمولاً از آلیاژهای ضدحساسیت (بدون نیکل) استفاده می‌کنند و دوام و درخشندگی طلا را برای سال‌ها حفظ می‌نمایند.
اجرت طلای سفید در مقایسه با طلای زینتی چقدر است؟
اجرت ساخت طلای سفید معمولاً بالاتر از اجرت طلای زرد یا سایر انواع طلاهای زینتی است. دلیل اصلی این تفاوت، فرآیند تولید پیچیده‌تر و زمان‌برتر طلای سفید است. در ساخت این نوع طلا، ابتدا طلا با فلزاتی مانند پالادیوم، نیکل یا نقره ترکیب میشود تا رنگ و استحکام لازم ایجاد شود. سپس سطح آن با لایه‌ای نازک از فلز رودیوم (Rhodium) روکش میشود تا درخشندگی و جلوه‌ای براق و سفید پیدا کند. این آبکاری رودیوم علاوه بر هزینه مواد اولیه، نیاز به تجهیزات و مهارت خاص دارد؛ به همین دلیل اجرت ساخت طلای سفید معمولاً ۵ تا ۱۵ درصد بیشتر از طلای زرد با طرح مشابه است. هرچه طرح جواهر ظریف‌تر یا نگین‌دارتر باشد، میزان اجرت نیز افزایش پیدا می‌کند. در بازار ایران، نرخ اجرت طلای سفید به‌طور معمول بر اساس معیارهای زیر محاسبه میشود:
- میزان ظرافت و طرح‌دار بودن جواهر (ساده، نگین‌دار، یا دست‌ساز)
- مقدار رودیوم مصرف‌شده و نیاز به آبکاری مجدد
- برند یا کارگاه سازنده (برندهای معروف معمولاً اجرت بالاتری دارند)
- میزان طلای خالص و فلزات همراه در آلیاژ
به همین دلیل، اگر دو قطعه طلا با وزن و عیار برابر داشته باشید، معمولاً طلای سفید به‌دلیل مراحل تولید و پرداخت بیشتر، قیمت نهایی بالاتری نسبت به طلای زرد یا طلای رزگلد خواهد داشت.
سوالات متداول
- آیا طلای سفید همان طلای زرد است که رنگ شده؟
خیر. طلای سفید صرفاً طلای زردی نیست که رنگ آن تغییر داده شده باشد، بلکه آلیاژی است که از ترکیب طلا با فلزات سفیدرنگ مانند پالادیوم، نیکل یا نقره ساخته میشود. این ترکیب رنگ طلا را از زرد به نقرهای مایل به سفید تغییر میدهد. در مرحله نهایی، برای افزایش درخشندگی و دوام، سطح آن با لایه‌ای نازک از فلز رودیوم آبکاری میشود. - چرا طلای سفید به مرور زمان تغییر رنگ میدهد؟
به‌مرور زمان ممکن است لایه‌ی رودیوم روی سطح طلای سفید نازک شود یا از بین برود، و در نتیجه رنگ اصلی آلیاژ که مایل به خاکستری است، نمایان شود. این موضوع کاملاً طبیعی است و با آبکاری مجدد رودیوم در طلافروشی قابل بازیابی است. معمولاً هر ۱۸ تا ۲۴ ماه یک‌بار توصیه میشود طلای سفید مجدداً روکش شود تا جلای اولیه‌اش حفظ شود. - آیا طلای سفید برای افراد حساس به نیکل مناسب است؟
در گذشته بسیاری از جواهرات طلای سفید با نیکل ساخته می‌شدند، اما امروزه برای جلوگیری از حساسیت پوستی، اغلب از پالادیوم یا نقره در ترکیب آلیاژ استفاده میشود. بنابراین اگر پوست حساسی دارید، کافی است هنگام خرید از فروشنده بخواهید نوع آلیاژ را مشخص کند و طلای سفید بدون نیکل تهیه کنید. - چگونه طلای سفید را از پلاتین تشخیص دهیم؟
پلاتین از طلای سفید سنگینتر و چگال‌تر است و رنگ طبیعی آن سفیدتر و سردتر به نظر می‌رسد. در حالی‌که طلای سفید معمولاً کمی ته‌رنگ زرد یا خاکستری دارد و برای حفظ درخشندگی به روکش رودیوم نیاز دارد. از نظر قیمت نیز پلاتین به‌دلیل کمیاب بودن و سختی استخراج، گرانتر از طلای سفید است. اگر بخواهید مطمئن شوید، بررسی کد حک‌شده روی فلز کمک‌کننده است: پلاتین معمولاً با علامت PT950 مشخص میشود، در حالی‌که طلای سفید با K18 یا K14 شناخته میشود. - طلای سفید لقب چیست؟
اصطلاح طلای سفید در اصل لقبی است که به فلز پلاتین داده شده است. پلاتین به‌دلیل رنگ سفید، درخشندگی بالا، مقاومت در برابر خوردگی و نایاب بودن، در دنیای جواهرات به‌عنوان لوکس‌ترین فلز سفید شناخته میشود. با این حال، امروزه این اصطلاح برای آلیاژهای سفیدرنگ طلا نیز استفاده میشود که ظاهری مشابه پلاتین دارند اما قیمت آن‌ها پایین‌تر است. - تفاوت طلای سفید و طلای زرد در چیست؟
هر دو از نظر پایه، طلا هستند اما در ترکیب و ظاهر تفاوت دارند. طلای زرد از ترکیب طلا با فلزاتی مانند مس و روی ساخته میشود و رنگ طبیعی طلا را حفظ می‌کند. در مقابل، طلای سفید با افزودن فلزاتی مانند پالادیوم، نیکل یا نقره تولید میشود که رنگ آن را نقرهای یا سفید می‌کند. همین ترکیب باعث میشود طلای سفید سخت‌تر، مقاومتر و براق‌تر باشد، در حالی‌که طلای زرد جلوه‌ای گرم‌تر و سنتی‌تر دارد. - آیا طلای سفید از طلای زرد مقاومتر است؟
بله. طلای سفید به‌دلیل حضور فلزاتی مثل نیکل یا پالادیوم در ترکیب خود، استحکام بیشتری دارد. این فلزات باعث افزایش مقاومت در برابر خمش، خط و خش و تغییر شکل میشوند. در مقابل، طلای زرد نرم‌تر است و اگر در طراحی‌های روزمره یا حلقه‌های مقاوم استفاده شود، ممکن است زودتر ساییده شود. به همین دلیل طلای سفید برای استفاده مداوم انتخاب بهتری است. - چرا طلای سفید نیاز به روکش رودیوم دارد ولی طلای زرد ندارد؟
رنگ طبیعی طلای سفید مایل به خاکستری است. برای اینکه جلوه‌ای سفیدتر و براق‌تر پیدا کند، روی آن لایه‌ای نازک از فلز گران‌بهای رودیوم آبکاری میشود. این روکش علاوه بر افزایش درخشندگی، از تماس مستقیم پوست با نیکل جلوگیری می‌کند و مانع اکسید شدن سطح طلا میشود. طلای زرد چنین نیازی ندارد چون رنگ و جلای طبیعی خودش را حفظ می‌کند. - تفاوت طلای سفید و پلاتین در چیست؟
پلاتین یک فلز خالص، طبیعی و سفیدرنگ است که بدون نیاز به ترکیب با فلزات دیگر براق و مقاوم است. در حالی‌که طلای سفید آلیاژی از طلا و فلزات نقره‌ای‌رنگ است که برای براقیت بیشتر با رودیوم پوشش داده میشود. پلاتین از طلای سفید سنگینتر، سخت‌تر و گرانتر است و به‌دلیل چگالی بالا و مقاومت در برابر خوردگی، برای حلقه‌های ازدواج یا جواهرات خاص انتخاب میشود. اما طلای سفید وزن کمتر و قیمت پایین‌تری دارد و ظاهری مشابه پلاتین ارائه میدهد. - کدام‌یک ماندگاری بیشتری دارد؛ پلاتین یا طلای سفید؟
پلاتین از نظر دوام برتر است و رنگ آن در طول زمان ثابت می‌ماند. چون فلز خالص است، حتی در صورت خراش، رنگ آن تغییر نمی‌کند. اما طلای سفید به‌مرور زمان ممکن است لایه رودیوم خود را از دست بدهد و کمی مایل به زرد شود. با این حال، با آبکاری مجدد میتوان درخشندگی اولیه آن را بازیابی کرد. - تفاوت طلای سفید و نقره چیست؟
نقره فلزی خالص‌تر و روشن‌تر است اما در برابر هوا و رطوبت تیره میشود و نیاز به پولیش دارد. در مقابل، طلای سفید از ترکیب طلا با فلزات سفید ساخته میشود، سنگینتر است و ارزش اقتصادی بالاتری دارد. همچنین برای حفظ درخشندگی از روکش رودیوم استفاده می‌کند که مانع از سیاه شدن میشود. نقره برای زیورآلات اقتصادی مناسب است، اما طلای سفید انتخابی لوکس و ماندگار به شمار میآید. - آیا طلای سفید ممکن است با استیل اشتباه گرفته شود؟
در ظاهر، شباهت زیادی بین طلای سفید و استیل وجود دارد، اما تفاوت در وزن و ارزش آن‌ها بسیار زیاد است. طلای سفید سنگینتر، نرم‌تر و قابل پولیش است، در حالی‌که استیل سخت‌تر و ارزان‌تر است. علاوه بر این، روی طلای سفید معمولاً کد عیار (مثل ۱۸K یا ۱۴K) حک میشود که نشانه‌ی اصالت آن است. - تفاوت طلای سفید و طلای آب شده چیست؟
طلای سفید یک آلیاژ طراحی‌شده برای ساخت جواهرات است؛ یعنی طلا با فلزات سفید ترکیب شده تا رنگ و استحکام خاصی پیدا کند. اما طلای آب‌شده، طلای ذوب‌شده و خالص است که هنوز وارد مرحله ترکیب یا ساخت نشده. طلای آب‌شده بیشتر برای سرمایه‌گذاری یا تولید مجدد زیورآلات استفاده میشود، در حالی‌که طلای سفید بیشتر جنبه زینتی دارد. - آیا میتوان طلای آب‌شده را به طلای سفید تبدیل کرد؟
بله، اما فقط در کارگاه‌های تخصصی امکان‌پذیر است. برای تبدیل طلای آب‌شده به طلای سفید، فلزاتی مانند پالادیوم، نیکل یا نقره به آن افزوده میشود تا رنگ و سختی مورد نظر ایجاد شود. این فرآیند باید با دستگاه‌های دقیق ذوب و ترکیب فلزات انجام شود تا نتیجه نهایی از نظر عیار و رنگ مطابق استاندارد باشد. - تفاوت علمی طلای سفید و پلاتین از نظر چگالی و ترکیب شیمیایی چیست؟طلای سفید یک آلیاژ است؛ یعنی از ترکیب طلا (Au) با فلزات سفیدرنگی مانند پالادیوم (Pd)، نیکل (Ni) یا نقره (Ag) ساخته میشود. ترکیب شیمیایی آن بسته به نسبت فلزات متغیر است. در مقابل، پلاتین یک عنصر خالص (Pt) از گروه فلزات نجیب است و به‌طور طبیعی سفید مایل به خاکستری است. از نظر چگالی، پلاتین با حدود ۲۱.۴۵ گرم بر سانتی‌متر مکعب، سنگینتر از طلای سفید است که معمولاً حدود ۱۴ تا ۱۹ گرم بر سانتی‌متر مکعب وزن دارد. به همین دلیل، جواهرات پلاتین سنگینتر و بادوام‌تر اما گرانتر هستند.
- تفاوت طلای سفید با رزگلد در چیست؟هر دو از طلا ساخته میشوند اما نوع فلزات ترکیبی‌شان متفاوت است. در طلای سفید از فلزات نقره‌ای‌رنگ مانند پالادیوم و نیکل استفاده میشود، در حالی‌که رزگلد (Rose Gold) از ترکیب طلا با مس (Cu) ساخته میشود. مس باعث ایجاد رنگ صورتی تا قرمز میشود. طلای سفید ظاهری مدرن و سرد دارد، اما رزگلد گرمای بصری و حس کلاسیک‌تری منتقل می‌کند. از نظر دوام نیز رزگلد به دلیل وجود مس، کمی سخت‌تر از طلای سفید است و نیازی به روکش ندارد.
- تأثیر عیار بر رنگ و دوام طلای سفید چگونه است؟هرچه عیار طلا بالاتر باشد (مثلاً ۱۸ در مقابل ۱۴)، مقدار طلای خالص بیشتر و رنگ زردتر خواهد بود. در نتیجه برای حفظ سفیدی، نیاز به فلزات سفید بیشتر و آبکاری دقیق‌تری دارد. طلای سفید ۱۴ عیار رنگ سفیدتر و استحکام بیشتری دارد، در حالی که طلای سفید ۱۸ عیار براق‌تر اما نرم‌تر است. در جواهرات روزمره معمولاً از طلای سفید ۱۴ عیار استفاده میشود تا مقاومت بالاتری در برابر خراش داشته باشد.
- تفاوت نگهداری پلاتین و طلای سفید در چیست؟پلاتین فلزی طبیعی است و رنگ آن بدون نیاز به روکش سفید می‌ماند، بنابراین در طول زمان تغییر رنگ نمی‌دهد. اما طلای سفید به دلیل روکش رودیوم، پس از ۱۲ تا ۱۸ ماه ممکن است کمی زرد شود و نیاز به آبکاری مجدد دارد. از نظر تمیزکاری، پلاتین تنها به پولیش ساده نیاز دارد، در حالی‌که طلای سفید باید از مواد شیمیایی، عطر و شوینده‌ها دور نگه داشته شود تا روکش آن آسیب نبیند.
نتیجه‌گیری
طلای سفید به دلیل زیبایی و ویژگی‌های خاص خود یکی از محبوب‌ترین گزینه‌ها برای جواهرات است. با دانستن اطلاعات دقیق درباره ترکیبات، نگهداری و تفاوت‌های آن با سایر فلزات می‌توانید تصمیم بهتری در خرید بگیرید. اگر به دنبال جواهرات شیک و مقاوم هستید، طلای سفید یک انتخاب ایده‌آل برای شما خواهد بود.
