اگر تا به حال در خرید یک گردنبند، انگشتر یا قاب تزئینی دچار تردید شده‌اید که آیا واقعاً نقره است یا استیل، تنها نیستید. شباهت رنگ، جلای فلز و حتی وزن این دو باعث شده تشخیصشان در نگاه اول کار ساده‌ای نباشد. اما تفاوت‌های ظریفی وجود دارد که اگر آن‌ها را بدانید، دیگر به‌راحتی فریب ظاهر براق یا قیمت پایین را نخواهید خورد.
نقره‌ی اصل معمولاً با عدد ۹۲۵ یا ۹۹۹ حک میشود، در حالی که روی استیل اغلب علامت‌هایی مثل ۳۱۶L، ۳۰۴ یا Stainless دیده میشود. نقره در تماس با هوا به مرور تیره و اکسید میشود، اما استیل براق و بدون تغییر رنگ باقی می‌ماند. همچنین اگر یک قطعه یخ روی نقره بگذارید، به دلیل رسانایی بالای حرارتی‌اش، یخ سریع‌تر از حد معمول آب میشود؛ در حالی‌که روی استیل چنین نیست. نقره در مقایسه با استیل کمی سنگین‌تر است و ته‌رنگ گرم‌تری دارد، در حالی که استیل براق‌تر و خاکستری‌تر دیده میشود. و مهم‌تر از همه، نقره جذب آهنربا نمیشود اما بسیاری از انواع استیل اندکی خاصیت مغناطیسی دارند.
اگر قصد دارید زیورآلات یا وسایل نقره‌ای خود را با اطمینان از اصل بودن خریداری کنید، در ادامه این مقاله از زرمینکس به زبان ساده، تمام روشهای خانگی و حرفه‌ای تشخیص نقره از استیل را مرور می‌کنیم تا در کمتر از چند دقیقه بتوانید فلز واقعی را بشناسید.
تفاوت نقره و استیل چیست و چرا تشخیص آن اهمیت دارد؟
نقره فلزی گرانبها با رسانایی حرارتی و الکتریکی بسیار بالاست که در زیورآلات، ظروف و صنایع ظریف کاربرد دارد. استیل (Stainless Steel) آلیاژی فولادیِ مقاوم به خوردگی است که به‌دلیل دوام و قیمت پایین‌تر، در اکسسوری و بدلیجات رایج است. شباهت ظاهری (جلای براق نقره‌ای) باعث میشود بسیاری استیل را به‌جای نقره یا برعکس تشخیص دهند. اما نقره اصل کُد استاندارد (مثل ۹۲۵) دارد، با گذر زمان اکسید و تیره میشود، جذب آهنربا نمیشود و سنگین‌تر است. اهمیت تشخیص درست جلوگیری از خرید اشتباه و پرداخت هزینه اضافی، انتخاب درست روش نگهداری و تمیزکاری نقره و استیل، و اطمینان از ارزش فروش مجدد آن است.
روشهای خانگی تشخیص نقره از استیل (بدون نیاز به ابزار خاص)
برای تشخیص نقره از استیل در خانه، لازم نیست سراغ مواد شیمیایی یا دستگاه‌های خاص بروید. چند روش ساده و مطمئن وجود دارد که با کمی دقت میتوانید اصالت فلز را تا حد زیادی مشخص کنید.
- اول از همه، به ظاهر فلز نگاه کنید. نقره واقعی برق و جلایی ملایم دارد و بازتاب نور روی آن نرم‌تر است. در مقابل، استیل براق‌تر و آینه‌ای‌تر دیده میشود. اگر قطعه‌ای در طول زمان تیره یا سیاه شده باشد، به‌احتمال زیاد نقره است، چون نقره در تماس با هوا اکسید میشود؛ اما استیل حتی بعد از سال‌ها رنگش تغییر نمی‌کند.
- در مرحله بعد، وزن دو قطعه مشابه را مقایسه کنید. نقره چگال‌تر است و هنگام در دست گرفتن، حس سنگین‌تری دارد. اگر دو انگشتر یا زنجیر با اندازه‌ی برابر دارید، آن‌که سنگین‌تر است معمولاً از نقره ساخته شده.
- یک آزمایش دیگر، تست یخ است. کافی است تکه‌ای یخ را روی سطح فلز قرار دهید. نقره حرارت را خیلی سریع منتقل می‌کند و یخ زودتر از حالت عادی شروع به آب شدن می‌کند. در مقابل، روی استیل این روند کندتر است.
- و در نهایت، از یک آهنربا استفاده کنید. نقره اصلاً خاصیت مغناطیسی ندارد و جذب آهنربا نمیشود، اما بسیاری از انواع استیل کمی جذب می‌شوند. اگر قطعه‌ای حتی اندکی به آهنربا چسبید، به احتمال زیاد نقره نیست.
روشهای شیمیایی و دقیق‌تر برای تشخیص نقره از استیل
اگر با روشهای خانگی هنوز مطمئن نیستید که فلز مورد نظر شما نقره است یا استیل، میتوانید از چند روش شیمیایی دقیق‌تر استفاده کنید. این روش‌ها معمولاً در طلافروشی‌ها یا آزمایشگاه‌های فلزات انجام می‌شوند، اما برخی از آن‌ها را میتوان با رعایت نکات ایمنی در خانه نیز امتحان کرد.
- تست تیزاب نیتریک (Nitric Acid Test):
این روش یکی از مطمئن‌ترین و قدیمی‌ترین روشهای تشخیص نقره است. چند قطره تیزاب نیتریک را روی سطح فلز بریزید. اگر رنگ سطح به سبز روشن یا خاکستری مات تغییر کرد، نشان‌دهنده نقره است. اگر هیچ تغییری رخ نداد، احتمالاً فلز استیل یا فلز دیگری است که در برابر تیزاب مقاوم است. در هنگام انجام این تست حتماً از دستکش، ماسک و تهویه مناسب استفاده کنید. - استفاده از تیزاب سلطانی (Aqua Regia):
این ترکیب اسیدی بسیار قوی است و معمولاً در آزمایشگاه‌ها برای حل‌کردن فلزات گرانبها مانند طلا و نقره به‌کار میرود. در تماس با نقره، سطح فلز تغییر رنگ داده و واکنش نشان می‌دهد، اما استیل معمولاً در برابر این محلول مقاوم‌تر است. - تست با سرکه یا آبلیمو:
اگر دنبال روشی ایمن‌تر هستید، چند قطره سرکه یا آبلیمو را روی قطعه بمالید و چند دقیقه صبر کنید. در نقره اصل، معمولاً بعد از مدتی رنگ سطح کمی تیره میشود یا لکه‌ای سیاه ایجاد می‌کند، اما استیل تغییری نخواهد کرد. این واکنش به‌دلیل وجود گوگرد در نقره و تشکیل سولفید نقره است. - استفاده از محلول وایتکس یا کلر:
در تماس با نقره، وایتکس باعث تغییر رنگ سطح به قهوه‌ای یا سیاه میشود. اما استیل هیچ واکنشی نشان نمیدهد. البته این روش باید با احتیاط انجام شود، زیرا تماس طولانی با وایتکس ممکن است به سطح فلز آسیب بزند. - استفاده از کیت تست نقره:
در فروشگاههای ابزار طلا و جواهر یا آنلاین، کیت‌های مخصوصی برای تست نقره وجود دارد که شامل محلول اسیدی ضعیف و سنگ تست است. چند قطره از محلول را روی نمونه بریزید و نتیجه رنگ را با جدول همراه کیت مقایسه کنید. این روش دقیق، سریع و ایمن‌تر از تیزاب است.
تشخیص نقره از استیل با بررسی علائم و کد حک‌شده
یکی از مطمئن‌ترین و سریع‌ترین روش‌ها برای تشخیص نقره از استیل، بررسی کد یا عدد حک‌شده روی سطح فلز است. تقریباً تمام قطعات نقره اصل، چه زیورآلات باشند چه ظروف، دارای کدی هستند که میزان خلوص فلز را مشخص می‌کند. در مقابل، قطعات استیل معمولاً با علائم صنعتی و حروف انگلیسی مشخص می‌شوند.
در نقره، رایج‌ترین عدد حک‌شده ۹۲۵ است. این عدد یعنی ۹۲.۵ درصد از آلیاژ را نقره خالص تشکیل داده و ۷.۵ درصد دیگر فلزات کمکی مثل مس برای استحکام بیشتر هستند. در نمونه‌های نادرتر، اعداد ۹۰۰ یا ۹۹۹ هم دیده میشود؛ عدد ۹۹۹ نشان‌دهنده نقره تقریباً خالص است که بیشتر در شمش یا سکه‌های کلکسیونی استفاده میشود.
در مقابل، استیل با عبارت‌هایی مانند Stainless Steel، Steel, یا ترکیب‌های عددی ۳۰۴، ۳۱۶L و ۲۰۱ مشخص میشود. این اعداد نوع آلیاژ و مقاومت آن را در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی نشان میدهند. برای مثال، استیل ۳۱۶L که در ساخت بدنه ساعت و زیورآلات استفاده میشود، مقاوم‌ترین نوع استیل ضدزنگ است و در برابر تغییر رنگ یا اکسید شدن تقریباً ایمن است.
برای مشاهده‌ی این کدها، معمولاً باید به پشت انگشتر، قفل زنجیر، دسته قاشق یا زیر ظرف نقره‌ای دقت کنید. گاهی هم این علائم بسیار ریز و محو هستند، بنابراین بهتر است از ذره‌بین استفاده کنید. اگر هیچ عدد یا کدی وجود نداشت، نمی‌توان بلافاصله گفت قطعه تقلبی است؛ بعضی از سازندگان سنتی نقره یا استیل قدیمی، حک استاندارد نداشتند، اما وجود علامت ۹۲۵ یا Stainless همیشه نشانه‌ای مطمئن است.
در خرید زیورآلات نقره، همیشه از فروشنده بخواهید فاکتور رسمی با ذکر عیار و کد حک‌شده ارائه دهد. این مورد ساده، بهترین تضمین برای خرید نقره اصل و جلوگیری از اشتباه با استیل است.
به نقل از رت آوتن (Rhett Outten)، کارشناس فلزات گرانبها در وب‌سایت تخصصی Croghan’s Jewel Box که در گفت‌وگویی با مجله معتبر Southern Living منتشر شده است:
«زیورآلات نقره استرلینگ واقعی با عدد ۹۲۵ علامت‌گذاری می‌شوند؛ به این معنا که قطعه شامل ۹۲.۵ درصد نقره خالص است. اگرچه نقره استرلینگ با گذر زمان تیره میشود، اما به‌راحتی قابل پولیش است و معمولاً برای حفظ جلای براق خود با رودیوم روکش میشود.»
این نقل‌قول تأکید می‌کند که عدد ۹۲۵ شناسه جهانی نقره استرلینگ بوده و یکی از معتبرترین معیارها برای تشخیص نقره اصل از فلزات مشابه مانند استیل به‌شمار میرود.
تفاوت نقره و استیل از نظر ظاهر، وزن و دوام
در نگاه اول، نقره و استیل هر دو براق و نقره‌ای‌رنگ هستند، اما با کمی دقت میتوان تفاوت‌های آن‌ها را تشخیص داد. شناخت این تفاوت‌ها به شما کمک می‌کند هنگام خرید یا ارزیابی زیورآلات، ظروف یا لوازم تزئینی، انتخاب دقیق‌تری داشته باشید.
از نظر ظاهر:
نقره سطحی براق دارد اما درخشش آن نرم و طبیعی است؛ یعنی بازتاب نور در آن شدید نیست. در مقابل، استیل سطحی آینه‌ای‌تر و براق‌تر دارد و رنگش کمی مایل به خاکستری سرد است. نکته مهم دیگر این است که نقره با گذر زمان تیره یا سیاه میشود، چون با گوگرد موجود در هوا واکنش می‌دهد، اما استیل حتی بعد از سال‌ها همان رنگ اولیه‌اش را حفظ می‌کند.
از نظر وزن:
نقره نسبت به استیل چگال‌تر است و هنگام در دست گرفتن حس سنگینی بیشتری ایجاد می‌کند. اگر دو زنجیر، دستبند یا انگشتر با ابعاد برابر در اختیار داشته باشید، نقره معمولاً سنگین‌تر است. همین ویژگی یکی از ساده‌ترین روشهای تشخیص فیزیکی بین این دو فلز است.
از نظر دوام و مقاومت:
استیل در برابر خراش، رطوبت و زنگ‌زدگی بسیار مقاوم است. به همین دلیل برای استفاده روزمره یا افرادی که با آب و مواد شوینده در تماس‌اند، گزینهای مناسب‌تر محسوب میشود. در مقابل، نقره نرم‌تر است و در اثر ضربه یا تماس با مواد شیمیایی ممکن است تغییر رنگ دهد یا خش بردارد. با این حال، نقره ارزش مادی بیشتری دارد و در صورت سیاه شدن به‌راحتی قابل پولیش و براق کردن است.
| ویژگی | نقره | استیل |
|---|---|---|
| رنگ و درخشندگی | براق با بازتاب طبیعی | براق آینه‌ای و خاکستری‌تر |
| وزن | سنگین‌تر | سبک‌تر |
| مقاومت در برابر خراش | کمتر | بیشتر |
| تغییر رنگ در طول زمان | دارد (سیاه یا قهوه‌ای میشود) | ندارد |
| ارزش مادی | بالا | پایین‌تر |
| قابلیت تعمیر و پرداخت | بالا | محدود |
در مجموع، نقره فلزی ارزشمندتر با ظاهر کلاسیک و حس لوکس است، در حالی که استیل انتخابی اقتصادی و مقاوم برای استفاده روزمره محسوب میشود.
تشخیص نقره از استیل با روشهای فیزیکی و فنی (برای حرفه‌ای‌ها)
برای افرادی که می‌خواهند با اطمینان کامل اصالت فلز خود را مشخص کنند، روشهای فنی بهترین انتخاب هستند. این روش‌ها معمولاً در طلافروشی‌ها، آزمایشگاه‌ها و مراکز تخصصی انجام می‌شوند اما دانستن آن‌ها به شما کمک می‌کند هنگام خرید زیورآلات نقره، آگاهانه‌تر تصمیم بگیرید.
«طبق مقاله “Standardless XRF analysis of stainless-steel samples”، روش طیف‌سنجی ایکس‌‍‌فلورسانس غیرمخرب (EDXRF) می‌تواند ترکیب شیمیایی سطح فلز را با دقت بالا تعیین کند و یکی از تکنیک‌های حرفه‌ای برای تشخیص نقره از استیل محسوب شود
استفاده از دستگاه طیف‌سنج فلزات (XRF Analyzer)
دستگاه XRF ترکیب دقیق شیمیایی فلز را در چند ثانیه مشخص می‌کند. در نمونه‌های نقره، عنصر Ag با درصد بالای خلوص (بیش از ۹۰٪) دیده میشود، در حالی که در استیل، عناصر Fe، Cr و Ni غالب هستند. این روش بدون آسیب رساندن به فلز انجام میشود و نتیجه‌ای قطعی ارائه می‌دهد.
اندازه‌گیری مقاومت الکتریکی
نقره یکی از رساناترین فلزات جهان است، در حالی که استیل رسانایی بسیار کمی دارد. اگر با مولتی‌متر مقاومت الکتریکی بین دو نقطه از فلز را اندازه بگیرید، نقره مقاومت نزدیک به صفر دارد اما استیل مقاومت بیشتری نشان می‌دهد. این اختلاف ساده‌ترین معیار برای تشخیص علمی این دو فلز است.
تست هدایت حرارتی
نقره حرارت را با سرعت بسیار زیادی منتقل می‌کند، به همین دلیل در تماس با دست، سریع‌تر حس خنکی می‌دهد. در مقابل، استیل انتقال حرارتی کندتری دارد. این ویژگی در صنایع الکتریکی و حرارتی نیز دلیل استفاده گسترده از نقره است.
محاسبه چگالی فلز
اگر حجم و وزن فلز را بدانید، با فرمول ساده چگالی میتوانید نوع آن را تشخیص دهید. چگالی نقره حدود ۱۰.۵ گرم بر سانتی‌متر مکعب است، در حالی که استیل معمولاً بین ۷.۸ تا ۸ گرم بر سانتی‌متر مکعب دارد. تفاوت وزن بین دو قطعه با اندازه یکسان، نشانه‌ای مطمئن از نوع فلز است.
بررسی رنگ زیر سطح با سوهان
اگر بخش کوچکی از سطح فلز را بسایید، رنگ زیرین در نقره تغییری نمی‌کند اما در استیل یا فلزات آبکاریشده معمولاً ته‌رنگ زرد یا خاکستری دارد. این روش به تشخیص فلزات روکش‌دار کمک می‌کند ولی باید با دقت انجام شود تا سطح قطعه آسیب نبیند.
در مجموع، برای اطمینان کامل از اصل بودن نقره، استفاده از دستگاه XRF یا تست مقاومت الکتریکی مطمئن‌ترین گزینه است، به‌ویژه در زمان خرید ظروف یا زیورآلات قیمتی.
اشتباهات رایج در تشخیص نقره از استیل
بسیاری از خریداران به دلیل شباهت زیاد این دو فلز، هنگام خرید زیورآلات یا ظروف دچار اشتباه می‌شوند. شناخت این خطاهای رایج به شما کمک می‌کند تا در دام فروشندگان سودجو یا تبلیغات گمراه‌کننده نیفتید و خریدی مطمئن داشته باشید.
اشتباه در اعتماد به ظاهر براق فلز
براق بودن فلز همیشه نشانه نقره بودن نیست. استیل به‌صورت طبیعی جلای بالایی دارد و حتی در بعضی مدل‌ها، سطح آن با پوشش‌هایی جلا داده میشود که از نقره واقعی هم براق‌تر است. در حالی که نقره واقعی، برق ملایم‌تری دارد و به مرور زمان ممکن است اندکی تیره شود.
اشتباه در تشخیص بر اساس رنگ
بسیاری تصور میکنند هر فلزی که سفیدتر و سردتر به نظر برسد، نقره است، در حالی که برعکس، نقره ته‌رنگی گرم‌تر و خاکستری روشن دارد. رنگ استیل سردتر و فلزی‌تر است، اما چون نور را بیشتر بازتاب می‌دهد، ممکن است چشم را فریب دهد.
اشتباه در اعتماد به وزن
گرچه نقره معمولاً سنگین‌تر از استیل است، اما در زیورآلات ظریف یا قطعات کوچک تفاوت وزن چندان محسوس نیست. بعضی افراد تنها با دست گرفتن قطعه قضاوت میکنند و نتیجه اشتباه می‌گیرند. وزن باید در کنار سایر نشانه‌ها بررسی شود، نه به‌تنهایی.
اشتباه در تشخیص از روی اکسید شدن
برخی تصور میکنند سیاه شدن یا تیرگی سطح فلز نشانه تقلبی بودن است، در حالی که برعکس، نقره اصل در تماس با هوا اکسید میشود و همین ویژگی نشانه اصالت آن است. اگر فلز همیشه براق و بدون تغییر رنگ باقی بماند، احتمالاً استیل یا فلز آبکاریشده است.
اشتباه در اعتماد به فروشنده بدون فاکتور یا حک
یکی از رایج‌ترین اشتباهات، خرید نقره بدون بررسی کد حک‌شده (مثل ۹۲۵) یا فاکتور معتبر است. بسیاری از محصولات استیل با آبکاری نقره فروخته می‌شوند و از نظر ظاهری تفاوت کمی دارند. تنها فاکتور رسمی با ذکر عیار می‌تواند اصالت نقره را تأیید کند.
درک این اشتباهات کمک می‌کند خریدی آگاهانه‌تر داشته باشید و هنگام انتخاب زیورآلات، به‌جای ظاهر فریبنده، به نشانههای واقعی اصالت توجه کنید.
روش نگهداری و تمیز کردن نقره و استیل پس از شناسایی
بعد از اینکه مطمئن شدید قطعه شما نقره است یا استیل، مرحله مهم بعدی نحوه نگهداری و تمیز کردن صحیح آن است. تفاوت این دو فلز فقط در ظاهر و قیمت نیست؛ بلکه در واکنش به رطوبت، مواد شیمیایی و نحوه نگهداری هم تفاوت‌های مهمی وجود دارد. رعایت چند نکته ساده باعث میشود عمر زیورآلات یا ظروف شما چندین برابر شود.
نگهداری از نقره
-
دور از رطوبت و هوا: نقره در تماس با هوا اکسید میشود و تیره می‌گردد. بهترین کار این است که آن را در کیسه زیپ‌دار یا جعبه ضد رطوبت نگه دارید.
-
پرهیز از مواد شیمیایی: تماس نقره با عطر، اسپری، شوینده و کلر باعث تغییر رنگ سریع میشود. پیش از استفاده از این مواد، زیورآلات خود را درآورید.
-
تمیز کردن با پارچه مخصوص: برای براق کردن نقره از دستمال نرم مخصوص نقره استفاده کنید. در صورت تیرگی شدید، میتوانید از محلول تمیزکننده نقره یا ترکیب آب گرم و جوششیرین استفاده کنید.
-
استفاده منظم: نقره‌ای که مدام استفاده شود دیرتر تیره میشود، زیرا تماس با پوست باعث پاک ماندن سطح آن می‌گردد.
نگهداری از استیل
-
شست‌وشوی آسان: استیل در برابر زنگ‌زدگی مقاوم است و میتوانید آن را با آب گرم و صابون ملایم بشویید. سپس با دستمال نرم خشک کنید تا لکه آب باقی نماند.
-
پرهیز از خط‌وخش: اگرچه استیل مقاوم است، اما ضربه یا تماس با اجسام سخت می‌تواند سطح براق آن را خراش دهد. هنگام نگهداری، قطعات استیل را از هم جدا بگذارید.
-
تمیز کردن با جوششیرین: برای درخشندگی بیشتر میتوانید کمی جوششیرین و آب را مخلوط کرده و سطح استیل را با آن پاک کنید، سپس با پارچه خشک و نرم برق بیندازید.
-
عدم استفاده از وایتکس: مواد سفیدکننده یا کلردار ممکن است به مرور باعث تغییر رنگ استیل شود.
با رعایت این نکات ساده، هم نقره‌های شما ظاهر براق و زیبای خود را حفظ میکنند و هم استیل‌ها بدون زنگ‌زدگی و خش باقی می‌مانند. در نهایت، نگهداری درست مهم‌ترین عامل در حفظ ارزش و دوام فلزات زینتی است.
آیا میتوان نقره و استیل را با دستگاه تشخیص داد؟
بله، امروزه با استفاده از تجهیزات دقیق آزمایشگاهی و دستگاه‌های تست فلزات، میتوان با اطمینان بسیار بالا نوع فلز را مشخص کرد. این روش‌ها معمولاً در طلافروشی‌ها، کارگاههای سنجش فلزات و مراکز بازیافت صنعتی استفاده می‌شوند و نتیجه آن‌ها قطعی و قابل استناد است.
دستگاه طیف‌سنج XRF (X-Ray Fluorescence)
دستگاه XRF Analyzer پرکاربردترین ابزار برای تشخیص فلزات گران‌بهاست. این دستگاه بدون نیاز به برش یا آسیب رساندن به قطعه، ترکیب شیمیایی دقیق فلز را در چند ثانیه نمایش می‌دهد. نتیجه دستگاه برای نقره شامل درصد بالای عنصر Ag است، در حالی که استیل ترکیبی از عناصر Fe (آهن)، Cr (کروم) و Ni (نیکل) را نشان می‌دهد. این تست دقیق‌ترین و مطمئن‌ترین روش برای تشخیص نقره از استیل است.
دستگاه اسپکترومتر نوری (OES)
در برخی آزمایشگاه‌ها از Optical Emission Spectrometer نیز استفاده میشود. این دستگاه با تحلیل نور ساطع‌شده از سطح فلز، نوع و میزان عناصر تشکیل‌دهنده را مشخص می‌کند. دقت OES کمی پایین‌تر از XRF است، اما برای قطعات بزرگ‌تر و صنعتی کاربرد زیادی دارد.
هزینه و زمان تست
تست نقره با دستگاه XRF معمولاً چند دقیقه بیشتر طول نمی‌کشد و هزینه آن در طلافروشی‌ها یا آزمایشگاه‌های معتبر بین ۵۰ تا ۱۰۰ هزار تومان متغیر است. اگر قطعه ارزش بالایی دارد یا قصد فروش یا خرید نقره را دارید، انجام این تست کاملاً منطقی است.
آیا دستگاه خانگی هم وجود دارد؟
بله، مدل‌های قابل‌حمل XRF در بازار وجود دارند که قیمت بالایی دارند و معمولاً برای استفاده صنعتی طراحی شده‌اند. برای استفاده شخصی یا خانگی صرفه اقتصادی ندارند، اما در طلافروشیهای بزرگ و مراکز خرید فلزات معمولاً در دسترس هستند.
در نتیجه، اگر به اصالت نقره شک دارید، استفاده از دستگاه XRF بهترین راه است؛ سریع، دقیق و بدون آسیب به قطعه. با یک تست ساده میتوانید تفاوت نقره واقعی با استیل آبکاریشده را به‌وضوح مشاهده کنید.
نکات مهم قبل از خرید زیورآلات نقره و استیل
پیش از خرید هر نوع زیورآلات یا وسیله تزئینی، آگاهی از تفاوت‌ها و نکات تشخیص نقره و استیل، از شما در برابر ضرر مالی و خریدهای تقلبی محافظت می‌کند. با رعایت چند نکته ساده میتوانید مطمئن شوید که آنچه می‌خرید دقیقاً همان فلزی است که انتظار دارید.
بررسی کد و حک استاندارد
پیش از هر چیز، حتماً کد یا علامت حک‌شده روی قطعه را بررسی کنید. نقره‌های اصل دارای عدد ۹۲۵ یا ۹۹۹ هستند، در حالی که استیل با عبارت‌هایی مانند Stainless Steel یا ۳۱۶L مشخص میشود. نبودِ هرگونه علامت یا کد، نشانه‌ی مشکوکی است و بهتر است قبل از خرید از فروشنده توضیح بخواهید.
درخواست فاکتور رسمی و عیار درج‌شده
هیچ‌گاه زیورآلات نقره را بدون فاکتور خریداری نکنید. در فاکتور باید عیار نقره (مثلاً ۹۲۵)، وزن و مبلغ هر گرم به‌صورت دقیق ذکر شود. این فاکتور سند اصالت کالای شماست و در صورت فروش مجدد یا تعویض، اهمیت زیادی دارد.
توجه به قیمت غیرعادی پایین
اگر قطعه‌ای با ظاهر نقره ولی با قیمتی بسیار پایین‌تر از بازار عرضه میشود، به‌احتمال زیاد از استیل یا فلز آبکاریشده ساخته شده است. نقره واقعی با نرخ روز قیمت‌گذاری میشود و ارزان بودن آن معمولاً نشانه‌ی غیر‌اصل بودن است.
خرید از فروشگاه معتبر
فروشگاه‌هایی را انتخاب کنید که مجوز رسمی از اتحادیه طلا و جواهر دارند یا در سایت خود اطلاعات تماس و آدرس دقیق ارائه داده‌اند. همچنین خرید اینترنتی نقره فقط از فروشگاههای دارای نماد اعتماد و پشتیبانی واقعی توصیه میشود.
تست یا تضمین اصالت کالا
بعضی از فروشندگان معتبر امکان تست نقره در حضور مشتری را با تیزاب یا دستگاه XRF فراهم میکنند. در صورت شک، از آن‌ها بخواهید تست انجام دهند یا تضمین اصالت کتبی بدهند.
دقت در انتخاب نوع فلز بر اساس نیاز
اگر هدف شما زیبایی و ارزش سرمایه‌ای است، نقره گزینه بهتری است. اما اگر به دنبال دوام بالا و نگهداری آسان هستید، استیل انتخاب اقتصادی‌تری خواهد بود. شناخت هدف خرید به شما کمک می‌کند تصمیم منطقی‌تری بگیرید.
در نهایت، آگاهی از نشانه‌ها، قیمت و اصالت فروشنده، مهم‌ترین عامل برای تشخیص نقره واقعی از استیل و جلوگیری از ضرر مالی است.
سوالات متداول
- آیا نقره استرلینگ (Sterling Silver) همان نقره ۹۲۵ است؟
بله. نقره استرلینگ همان نقره ۹۲۵ است که از ۹۲.۵ درصد نقره خالص و ۷.۵ درصد فلز مس ساخته میشود تا استحکام بیشتری داشته باشد. - آیا نقره و استیل هر دو ضد حساسیت هستند؟
نقره خالص معمولاً ضد حساسیت است، اما برخی افراد به آلیاژهای آن (مثلاً مس یا نیکل) واکنش نشان میدهند. استیل نوع ۳۱۶L ضد حساسیت محسوب میشود و گزینهای عالی برای پوستهای حساس است. - چرا بعضی زیورآلات استیل روی خود کد ۹۲۵ دارند؟
برخی تولیدکنندگان متقلب برای افزایش فروش، روی استیل آبکاریشده با نقره عدد ۹۲۵ حک میکنند. بهترین راه اطمینان، انجام تست تیزاب یا XRF است. - آیا سیاه شدن نقره نشانه تقلبی بودن آن است؟
خیر، برعکس. تیره یا سیاه شدن نقره نشانه اکسید شدن طبیعی آن است و یکی از نشانههای نقره اصل محسوب میشود. استیل معمولاً تغییر رنگ نمیدهد. - چگونه نقره را در خانه براق کنیم بدون آسیب؟
میتوانید مقداری جوششیرین را با آب گرم ترکیب کرده و قطعه را چند دقیقه در آن قرار دهید، سپس با پارچه نرم خشک و براق کنید. این روش برای نقره کاملاً بیخطر است. - آیا ممکن است نقره و استیل با هم ترکیب شده باشند؟
بله. در برخی بدلیجات از ترکیب استیل و روکش نقره استفاده میشود تا ظاهر براق نقره حفظ شود ولی قیمت پایین بماند. در این حالت فقط لایهی سطحی نقره است. - آیا آهنربا همیشه در تشخیص نقره مؤثر است؟
تقریباً بله، اما نه همیشه. نقره هرگز جذب آهنربا نمیشود، ولی همهی انواع استیل هم خاصیت مغناطیسی قوی ندارند. بنابراین این تست باید همراه با روشهای دیگر انجام شود. - قیمت نقره در مقایسه با استیل چقدر بیشتر است؟
قیمت نقره حدود ۵ تا ۱۰ برابر استیل است و بر اساس نرخ روز فلزات گرانبها محاسبه میشود. استیل بیشتر در بدلیجات و اکسسوریهای ارزانقیمت به کار میرود. - نقره اصل را از کجا بخریم تا اشتباه نشود؟
بهترین گزینه، خرید از طلافروشیهای دارای مجوز رسمی یا فروشگاههای اینترنتی معتبر با نماد اعتماد و فاکتور رسمی است. از خرید نقره بدون فاکتور یا صرفاً با عکس در شبکههای اجتماعی خودداری کنید. - آیا نقره قابل ذوب و بازیافت است؟
بله، نقره برخلاف استیل ارزش ذاتی دارد و در کارگاههای ذوب، میتوان آن را بازیافت و مجدداً برای ساخت زیورآلات یا شمش نقره استفاده کرد.
