در حال حاضر صندوقی با عنوان رسمی صندوق طلای آب شده یا صندوق طلای آبشده در بورس وجود ندارد. صندوقهایی که امروز در بورس معامله میشوند، تحت عنوان صندوق طلا فعالیت میکنند و پشتوانه آنها ترکیبی از شمش استاندارد، گواهی سپرده سکه و ابزارهای مالی مبتنی بر طلا است، نه طلای آبشده بازار آزاد. به همین دلیل اگر هدف کاربر سرمایهگذاری روی طلای آب شده واقعی است، باید سراغ روشهای جایگزین برود، چون بازار سرمایه هنوز ابزار مستقیمی برای صندوق طلای آب شده ارائه نکرده است. در این مقاله از زرمینکس بررسی میکنیم که چرا چنین صندوقی در بازار سرمایه راهاندازی نشده، تفاوت آن با صندوقهای طلا چیست و چه روشهای جایگزینی برای افرادی که بهدنبال بازدهی مشابه طلای آب شده هستند وجود دارد. همچنین به شما نشان میدهیم چگونه میتوان با ابزارهایی مانند خرید طلای آبشده، شمش آبشده زربد، صندوقهای طلا و طلای دیجیتال، به رفتار قیمتی آبشده نزدیک شد.
چرا صندوق طلای آب شده در بورس وجود ندارد؟
طلای آب شده، برخلاف شمش استاندارد یا سکه بورسپذیرفته، محصولی یکنواخت و استاندارد نیست. هر قطعه آب شده باید در آزمایشگاه ریگیری بررسی شود و عیار، وزن دقیق و کد انگ آن بهصورت رسمی ثبت گردد. این ویژگی باعث میشود امکان انبار آن، قیمتگذاری و نظارت یکپارچه بر حجم بالای طلای آب شده دشوار باشد. اما صندوقهای بورسی برای تشکیل دارایی خود به پشتوانهای نیاز دارند که کاملاً قابل استانداردسازی، قابل ذخیره، قابل نظارت و دارای سازوکار قیمتگذاری شفاف باشد. به همین دلیل در ترکیب دارایی صندوقهای طلا فقط شمشهای استاندارد، گواهی سپرده سکه و ابزارهای مالی مبتنی بر طلا حضور دارند، نه طلای آب شدهای که ماهیت آن از یک قطعه به قطعه دیگر متفاوت است و نظارت متمرکز بر آن پیچیدگی زیادی دارد. جزئیات بیشتر را در مقاله آیا خرید طلای آب شده در بورس امکان پذیر است بررسی کرده ایم.
اگر صندوق طلای آب شده در بورس نیست، راهکار جایگزین چیست؟
- کاربرانی که قصد دارند بهجای صندوق طلا، دقیقاً به رفتار قیمت طلای آب شده نزدیک شوند، چند مسیر معتبر پیشرو دارند. نخستین مسیر، خرید طلای آب شده با کد انگ معتبر است. چنین خریدی، بهشرط مراجعه به مراکز مورد تأیید ( دارای مجوز اتحادیه طلافروشان ) و امکان استعلام ریگیری، حداکثر نزدیکی را به قیمت واقعی بازار فراهم میکند و از آنجا که طلای آب شده اجرت ندارد، میانگین هزینه سرمایهگذاری نیز بسیار پایین خواهد بود.
- مسیر دوم، خرید شمش آبشده زربد است. شمشهای زربد بهدلیل برخورداری از پلمپ دیجیتال، کد یکتا، استاندارد عیار مشخص و امکان استعلام رسمی، رفتار قیمتی مشابه طلای آبشده دارند اما از نظر امنیت، اصالت و قابلیت اعتماد، یکدستتر و قابل مدیریتتر هستند. بسیاری از سرمایهگذاران که بهدنبال ترکیب امنیت بالا و بازدهی نزدیک به آبشده هستند، این گزینه را مناسبتر میدانند. شمشهای زربد در وزن نیم گرم تا 20 گرم بصورت قسطی و نقدی در پلتفرم طلای زرمینکس قابل خریداری است.
- مسیر سوم، استفاده غیرمستقیم از صندوقهای طلا است. اگرچه صندوق طلا معادل صندوق طلای آب شده نیست، اما بهدلیل آنکه بخش قابل توجهی از دارایی خود را به شمش استاندارد و گواهی سپرده سکه اختصاص میدهد، روند قیمتی آن در بیشتر مواقع با آب شده همجهت است. برای افرادی که نگهداری فیزیکی طلا برایشان دشوار است یا قصد دارند با مبالغ کوچک سرمایهگذاری کنند، این گزینه جایگزینی منطقی محسوب میشود. بهترین صندوق های طلا در بورس ایران را در این مقاله برای شما بررسی کردهایم.
تفاوت صندوق طلا با صندوق طلای آب شده
صندوق طلا در بورس یک ابزار سرمایهگذاری رسمی و تحت نظارت سازمان بورس است. داراییهای این صندوق بر پایه طلاهایی انتخاب میشود که ویژگیهای ثابت، مشخص و قابل کنترل دارند. شمش استاندارد و گواهی سپرده سکه، بهدلیل اینکه عیار، وزن و هویت آنها بهصورت یکسان و قابل بررسی ثبت شده است، امکان گزارشگیری دقیق و نظارت مستمر را برای نهاد ناظر فراهم میکنند. به همین دلیل صندوق طلا میتواند ترکیب دارایی روشن، قوانین مشخص و شفافیت مالی قابل اتکا داشته باشد.
در مقابل، چیزی به نام صندوق طلای آبشده هنوز در بازار سرمایه تعریف نشده است. طلای آبشده از نظر ماهیت، یکنواخت نیست و هر قطعه آن باید بهطور جداگانه ریگیری و تایید شود. این ویژگی باعث میشود ایجاد یک پشتوانه یکدست و قابل نظارت برای صندوقهای بورسی ممکن نباشد. به همین علت سازوکار رسمی برای معامله واحدهای صندوق طلای آبشده شکل نگرفته و چنین صندوقی در بورس وجود ندارد. آموزش استعلام کد طلای آب شده در این مقاله از زرمینکس بررسی شده است.
سوالات متداول
- آیا امکان دارد در آینده صندوق طلای آب شده در بورس راهاندازی شود؟
در حال حاضر مقررات بازار سرمایه اجازه ایجاد صندوقی با پشتوانه طلای آب شده را نمیدهد، زیرا آبشده محصولی با عیار و ماهیت متغیر است و تطبیق آن با استانداردهای نظارتی دشوار است. با این حال اگر در آینده سازوکار یکسانسازی و ثبت دقیق مشخصات آبشده تدوین شود، احتمال بررسی چنین ابزاری وجود دارد. این موضوع کاملاً وابسته به تصمیم نهادهای ناظر و امکان طراحی زیرساختهای استاندارد است. - آیا بازدهی صندوق طلا دقیقاً معادل بازدهی طلای آبشده است؟
بازدهی صندوق طلا و طلای آب شده همیشه یکسان نیست، اما معمولاً در یک مسیر و با شدت مشابه حرکت میکنند. دلیل این همجهتی این است که قیمت شمش و گواهی سپرده سکه که پشتوانه صندوق طلا هستند، از همان متغیرهایی تأثیر میگیرند که مظنه آب شده تحت تأثیر آن قرار دارد. با این حال اختلافهای جزئی بهدلیل کارمزد، حباب قیمتی سکه، شیوه ارزشگذاری و ساعت معاملات طبیعی است. - آیا خرید طلای آب شده برای افراد کمتجربه مناسب است؟
طلای آب شده بازاری تخصصیتر از طلاهای معمولی دارد و تشخیص اصالت، بررسی کد انگ و اطمینان از ریگیری معتبر نیازمند دقت و آشنایی کافی است. برای افراد کمتجربه، خرید از مراکز معتبر یا انتخاب گزینههایی مانند شمش آبشده زربد و صندوقهای طلا معمولاً تصمیم مطمئنتری است؛ زیرا ریسک اشتباه یا سوءاستفاده در آنها کمتر است. - آیا ممکن است صندوق طلا دچار حباب قیمتی شود؟
صندوق طلا بهصورت لحظهای تحتتأثیر عرضه و تقاضا در بورس معامله میشود و امکان دارد قیمت آن برای مدتی کوتاه بالاتر یا پایینتر از ارزش واقعی داراییهایش قرار گیرد. این اختلافها اغلب محدود و مقطعی است و معمولاً با اصلاح عرضه و تقاضا برطرف میشود. چنین وضعیتی با حبابی که در بازار فیزیکی طلا مطرح میشود تفاوت دارد. - برای سرمایهگذاری بلندمدت، خرید طلای آب شده بهتر است یا صندوق طلا؟
اگر هدف سرمایهگذار کسب بازدهی نزدیک به قیمت واقعی طلا و حفظ ارزش پول باشد، هر دو گزینه میتوانند عملکرد مشابهی ارائه دهند. انتخاب بین آنها به ترجیح فرد بستگی دارد؛ کسانی که بهدنبال مالکیت مستقیم طلا هستند و با نگهداری فیزیکی مشکلی ندارند، طلای آب شده را ترجیح میدهند. افرادی که سادگی معامله، نقدشوندگی بالا و امکان شروع با سرمایه کم را مهمتر میدانند، معمولاً صندوق طلا را انتخاب میکنند.
جمع بندی
در نهایت میتوان گفت نبودن صندوق طلای آبشده در بورس به معنای نبود امکان سرمایهگذاری روی آب شده نیست، بلکه نشان میدهد بازار سرمایه تنها ابزارهایی را میپذیرد که ساختار مشخص، شفاف و قابل کنترل داشته باشند. صندوقهای طلا به همین دلیل بر پایه شمش استاندارد و گواهی سپرده سکه شکل گرفتهاند و توانستهاند در چارچوب رسمی بازار فعالیت کنند. در مقابل، طلای آب شده به دلیل تنوع عیار، تفاوت قطعات، نیاز به ریگیری و دشواری نظارت متمرکز، هنوز شرایط لازم برای تبدیل شدن به پشتوانه یک صندوق بورسی را ندارد.
با این حال، سرمایهگذارانی که قصد دارند به رفتار قیمتی آب شده نزدیک شوند، مجبور نیستند منتظر ایجاد چنین صندوقی بمانند. خرید طلای آب شده با کد انگ معتبر، انتخاب شمش آبشده زربد و استفاده از صندوقهای طلا، همگی میتوانند گزینههایی قابل اعتماد باشند. علاوه بر این، خرید طلای دیجیتال نیز برای افرادی که بهدنبال سرمایهگذاری سادهتر و قابل انجام با مبالغ کم هستند، راهکار مناسبی است؛ زیرا قیمت آن بر اساس قیمت امروز طلای ۱۸ عیار محاسبه میشود و روند حرکت آن با قیمت روز طلا هماهنگ است. در مجموع، هر فرد میتواند بر اساس میزان ریسکپذیری، تجربه و هدف مالی خود ترکیبی از این روشها را انتخاب کند و بدون نیاز به وجود صندوق طلای آبشده، از مزایای سرمایهگذاری مستقیم یا غیرمستقیم در طلا بهرهمند شود.
