در تاریخ پنج‌شنبه ۲۲ فروردین ۱۴۰۴، قیمت طلا در بازارهای جهانی با جهشی بی‌سابقه همراه شد و به ۳٬۲۱۸ دلار در هر اونس رسید که بالاترین سطح ثبت‌شده در تاریخ بازار جهانی طلا محسوب می‌شود. این افزایش تاریخی در حالی رخ داد که بازارها مجدداً تحت تأثیر فضای نااطمینانی ناشی از سیاست‌های تجاری دولت آمریکا قرار گرفته‌اند. در بازار داخلی ایران نیز، قیمت طلای آب‌شده حدود ۷ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان است که با توجه به نوسانات اخیر نرخ ارز و روند صعودی اونس جهانی، قابل انتظار بود.
دلایل اصلی جهش قیمت طلا
بررسی عوامل بنیادی نشان می‌دهد که جهش اخیر در قیمت طلا ناشی از مجموعه‌ای از مؤلفه‌های بین‌المللی است که هر یک به‌تنهایی می‌تواند بازار را متأثر کند، اما هم‌زمانی آن‌ها باعث ایجاد یک موج تقاضای بی‌سابقه شده است:
۱. افت شاخص دلار به زیر ۱۰۰
شاخص Dollar Index که ارزش دلار آمریکا را در برابر شش ارز قدرتمند جهان می‌سنجد، برای نخستین‌بار در ماه‌های اخیر به زیر عدد کلیدی ۱۰۰ سقوط کرده است. این موضوع نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاران، نگاه مثبتی به قدرت خرید دلار در آینده ندارند. از سوی دیگر، کاهش ارزش دلار به‌صورت سنتی موجب افزایش تقاضا برای طلا می‌شود، زیرا طلا به دلار قیمت‌گذاری می‌شود و با افت دلار، خرید آن برای دارندگان سایر ارزها ارزان‌تر می‌گردد.
۲. نگرانی از رکود اقتصادی و کاهش نرخ بهره در آمریکا
آمارهای منتشرشده در روز پنج‌شنبه نشان داد که نرخ تورم هسته در آمریکا کمتر از انتظارات بازار بوده است. این موضوع، انتظارات برای کاهش نرخ بهره توسط فدرال رزرو را تقویت کرده است. در حال حاضر، بازارها سه کاهش نرخ بهره تا پایان سال جاری را قیمت‌گذاری کرده‌اند، با احتمال یک کاهش چهارم. کاهش نرخ بهره معمولاً به سود دارایی‌های بدون سود مانند طلا است.
۳. تنش‌های ژئوپلیتیکی و جنگ تجاری با چین
اظهارات اخیر دونالد ترامپ درباره اینکه سیاست‌های تعرفه‌ای وی ممکن است با “هزینه انتقالی” همراه باشد، بازارها را نسبت به آینده روابط تجاری آمریکا و چین نگران کرده است. سابقه نشان داده است که در دوره‌های تشدید جنگ تجاری، سرمایه‌گذاران ترجیح می‌دهند به سمت دارایی‌های امن مانند طلا حرکت کنند.
۴. فروش گسترده اوراق خزانه‌داری آمریکا
در روزهای اخیر، بازار شاهد یک فروش سنگین اوراق قرضه دولتی آمریکا بوده که نشان‌دهنده کاهش اعتماد سرمایه‌گذاران به بازدهی این ابزار مالی است. در شرایطی که حتی اوراق خزانه‌داری ایالات متحده نیز دیگر امن به نظر نمی‌رسد، طلا به‌عنوان گزینه‌ای قابل‌اتکا مجدداً مورد توجه قرار گرفته است.
نقش بانک‌های مرکزی و ETFها
در کنار سرمایه‌گذاران فردی، بانک‌های مرکزی جهان نیز در ماه‌های اخیر روند خرید طلا را شدت بخشیده‌اند. هم‌زمان، صندوق‌های سرمایه‌گذاری مبتنی بر طلا (Gold ETFs) نیز شاهد ورود جریان‌های مثبت سرمایه بوده‌اند. این تحرکات نشان می‌دهد که حتی نهادهای رسمی نیز در حال بازنگری در سبد ذخایر ارزی خود هستند.
تأثیر بر بازار داخلی ایران
در بازار داخلی، قیمت طلای آب‌شده به حدود ۷٬۸۰۰٬۰۰۰ تومان رسیده که نسبت به روزهای گذشته افزایش قابل‌توجهی داشته است. این رشد تحت‌تأثیر هم‌زمان جهش قیمت جهانی طلا و نوسانات نرخ ارز در داخل کشور است. با توجه به اینکه طلای آب‌شده پایه محاسبه قیمت انواع طلا و سکه است، تغییرات آن تأثیر مستقیمی بر کل بازار طلا دارد.
چشم‌انداز قیمت طلا
کارشناسان معتقدند تا زمانی که شرایط کنونی پابرجا بماند یعنی:
-
تضعیف ارزش دلار،
-
تداوم جنگ تجاری،
-
کاهش نرخ‌های بهره،
-
و رکود در بازار اوراق قرضه آمریکا—
قیمت طلا همچنان در مسیر صعودی خواهد بود و احتمالاً ارقام بالاتر از سقف کنونی نیز تجربه خواهد شد.
