طلا به دلیل زیبایی و درخشندگی خیره‌کننده‌اش، یکی از محبوب‌ترین فلزات گرانبها در جهان است. اما با گذر زمان و استفاده مکرر، ممکن است طلا کدر شود و جلای اولیه خود را از دست بدهد. در این مقاله از زرمینکس ، به شما آموزش می‌دهیم چطور با روشهای ساده و کاربردی در خانه، طلاهای خود را به راحتی براق کنید و مانند روز اول بدرخشند. این مقاله به‌طور ویژه به تمامی روشهای موجود پرداخته تا پاسخی جامع و کامل‌تر از سایر منابع به شما ارائه دهد.
چرا طلا کدر میشود؟ عوامل تأثیرگذار بر درخشندگی طلا
طلا به خودی خود فلزی مقاوم و ضدخوردگی است، اما عواملی وجود دارند که باعث کاهش درخشندگی آن می‌شوند:
- برخورد با مواد شیمیایی: شوینده‌ها و محصولات بهداشتی ممکن است روی سطح طلا اثر بگذارند.
- تعریق و چربی بدن: تماس مداوم با پوست می‌تواند باعث ایجاد لایه‌ای از چربی روی طلا شود.
- رطوبت و گردوغبار: محیط‌های مرطوب یا آلوده به گردوغبار، طلا را کدر می‌کنند.
- عطر و لوازم آرایشی: این مواد به‌خصوص اسپری‌ها می‌توانند سطح طلا را مات کنند.
در ارتباط با دلایل سیاه شدن طلا مقاله جامع و کاربردی در زرمینکس نوشته شده است که خواندن آن می‌تواند آگاهی شما را افزایش دهد.
چگونه طلا را براق کنیم؟ 15 روش ساده و کاربردی
اگر طلای شما دارای نگین، چسب، روکش خاص (مانند رودیوم)، یا سنگ‌های قیمتی است، پیش از استفاده از روشهای خانگی حتماً از بی‌خطر بودن مواد مطمئن شوید. برخی ترکیبات مانند آمونیاک، سرکه یا جوش‌شیرین می‌توانند به چسب یا روکش آسیب بزنند. در صورت شک، بهتر است با طلاساز یا کارشناس مشورت کنید.
1. آب گرم و صابون: روش کلاسیک
آسان‌ترین و در دسترس‌ترین روش برای براق کردن طلا استفاده از آب گرم و صابون است. کافی است مراحل زیر را دنبال کنید:
- یک کاسه آب گرم آماده کنید.
- چند قطره مایع ظرفشویی اضافه کنید.
- طلا را به مدت 10-15 دقیقه در محلول قرار دهید.
- با یک برس نرم یا مسواک قدیمی طلا را به‌آرامی بشویید.
- در نهایت طلا را با آب سرد آبکشی و با دستمال نرم خشک کنید.
2. جوش شیرین و سرکه
این ترکیب به دلیل خاصیت قلیایی جوش شیرین و اسیدی سرکه، طلا را تمیز و براق میکند.
- 1 قاشق غذاخوری جوش شیرین را با کمی سرکه ترکیب کنید.
- طلا را در محلول غوطه‌ور کنید و با یک برس نرم تمیز کنید.
- پس از شستشو با آب سرد، آن را خشک کنید.
3. خمیردندان
خمیردندان، روشی سریع و کم‌هزینه برای براق کردن طلا است.
- مقداری خمیردندان غیرژلهای روی طلا بمالید.
- با یک پارچه نرم یا مسواک به‌آرامی آن را پاک کنید.
- طلا را با آب بشویید و خشک کنید.
4. آمونیاک
برای طلاهای خیلی کدر، آمونیاک مؤثر است. اما این روش را زیاد تکرار نکنید.
- 1 واحد آمونیاک را با 6 واحد آب ترکیب کنید.
- طلا را چند دقیقه در محلول قرار دهید.
- با آب سرد بشویید و خشک کنید.
5. مایع ظرفشویی و نمک
- 1 قاشق چای‌خوری نمک و چند قطره مایع ظرفشویی را در آب گرم حل کنید.
- طلا را در این محلول قرار دهید و سپس شستشو دهید.
6. فویل آلومینیوم و جوش شیرین
این روش برای طلاهای زرد بسیار مؤثر است.
- یک تکه فویل آلومینیوم را در کاسه‌ای بگذارید.
- 1 قاشق جوش شیرین و آب گرم به کاسه اضافه کنید.
- طلا را در تماس با فویل قرار دهید و چند دقیقه صبر کنید.
- سپس آن را بشویید و خشک کنید.
7. آبلیمو و نمک
- یک قاشق آبلیمو را با کمی نمک مخلوط کنید.
- طلا را در محلول قرار دهید و با پارچه نرم تمیز کنید.
8. پودر لباسشویی
- مقدار کمی پودر لباسشویی را در آب گرم حل کنید.
- طلا را در محلول قرار دهید و با برس نرم تمیز کنید.
9. محلول تجاری شست‌وشوی طلا
10. الکل سفید
الکل سفید یکی از روشهای سریع و مؤثر برای تمیز کردن طلا است. کافی است یک پارچه نرم را به کمی الکل آغشته کنید و سطح طلا را با آن پاک کنید تا چربی و لکه‌ها از بین برود. این روش برای طلاهای ساده (بدون نگین یا روکش خاص) مناسب‌تر است و نباید طلا را مستقیماً در الکل غوطه‌ور کنید، زیرا ممکن است به نگینها یا چسب آن‌ها آسیب بزند. در صورت نیاز، میتوانید از روشهای ملایم‌تر خانگی نیز استفاده کنید.
11. دستگاه اولتراسونیک
دستگاه اولتراسونیک یک ابزار حرفهای برای تمیز کردن طلا و جواهرات است که از امواج صوتی با فرکانس بالا برای پاک کردن آلودگی‌ها و لکه‌ها استفاده میکند. این دستگاه با ایجاد ارتعاشات در آب یا محلول شست‌وشو، کثیفی و چربی‌های گیرکرده در منافذ ریز و بخش‌های دشوار دسترس طلا را به‌طور کامل از بین می‌برد.
12. شیشه‌شور
13. اسیدسیتریک
اسیدسیتریک یک روش مؤثر و اقتصادی برای براق کردن طلاهای ساده است. کافی است مقدار کمی پودر اسیدسیتریک را در آب گرم حل کرده و طلا را چند دقیقه در آن قرار دهید، سپس با یک برس نرم تمیز کنید و با آب ولرم بشویید. این روش برای طلاهای بدون نگین یا روکش مناسب‌تر است، زیرا ممکن است به چسب نگین یا روکش آسیب بزند. پس از شست‌وشو، طلا را با دستمال نرم خشک کنید تا درخشندگی خود را بازیابد.
14. استفاده از مایع پاک‌کننده جواهرات نقره
15. روشهای سنتی
روشهای سنتی براق کردن طلا شامل استفاده از موادی مانند خاک اره نرم یا پارچه‌های پشمی است. در این روشها، طلا به‌آرامی با خاک اره یا پارچه مالش داده میشود تا کثیفی‌ها و چربی‌ها از بین بروند و سطح آن براق شود. این روشها به دلیل سادگی و عدم نیاز به مواد شیمیایی برای طلاهای ساده و بدون نگین مناسب هستند. با این حال، برای طلاهای حساس یا نگیندار توصیه میشود از روشهای مدرن‌تر استفاده کنید.
مقایسه روشهای براق کردن طلا
| روش براق‌سازی | مناسب برای کدام طلاها | ابزار یا مواد لازم | مزایا | معایب / هشدارها |
|---|---|---|---|---|
| آب گرم و صابون | همه نوع طلا، حتی نگیندار | آب گرم، مایع ظرفشویی، مسواک نرم، دستمال نرم | ساده، ایمن، بدون آسیب | زمان‌بر و نیازمند شست‌وشوی دقیق |
| جوش شیرین و سرکه | طلاهای زرد و بدون نگین | جوش شیرین، سرکه، برس نرم | پاک‌کنندگی سریع و مؤثر | ممکن است به چسب نگین یا روکش آسیب بزند |
| خمیردندان | طلای بدون نگین و کدر | خمیردندان غیرژلهای، مسواک نرم، پارچه | سریع و ارزان | در صورت استفاده زیاد ممکن است خط بیندازد |
| آمونیاک | طلای بسیار کدر بدون نگین | آمونیاک، آب، برس نرم، دستکش | پاک‌کنندگی قوی | بخار سمی، خطرناک برای طلاهای نگیندار |
| نمک و مایع ظرفشویی | طلای ساده و روزمره | نمک، مایع ظرفشویی، آب گرم، برس | در دسترس و بی‌خطر | تأثیر کمتر نسبت به سایر روشها |
| فویل آلومینیوم و جوش شیرین | طلای زرد، بدون سنگ یا چسب | فویل، جوش شیرین، آب داغ | شیمیایی فعال، اثر سریع | ممکن است برای طلاهای ظریف تند باشد |
| آبلیمو و نمک | طلای بدون روکش یا نگین | آبلیمو، نمک، پارچه نرم | روش سنتی، درخشان‌کننده | استفاده طولانی ممکن است رنگ طلا را تغییر دهد |
| پودر لباسشویی | طلای ساده و کدر | پودر شوینده، آب گرم، برس | پاک‌کنندگی متوسط | بعضی ترکیبات ممکن است قوی باشند |
| محلول تجاری شست‌وشوی طلا | طلاهای ساده یا صنعتی | محلول آماده، برس نرم | فرموله‌شده برای طلا | ممکن است برای نگیندار مناسب نباشد |
| الکل سفید | طلاهای بدون نگین یا چسب | الکل سفید، پارچه یا پنبه نرم | تمیزکننده فوری، ضدعفونی | برای چسب و سنگ‌ها مناسب نیست |
| دستگاه اولتراسونیک | طلاهای ساده و صنعتی | دستگاه، آب یا محلول شست‌وشو | حرفهای، پاک‌کنندگی عمیق | گران‌قیمت، احتمال شل شدن چسب نگینها |
| شیشه‌شور | طلای ساده روزمره | اسپری شیشه‌شور، پارچه نرم | سریع و کاربردی | برای طلاهای نگیندار توصیه نمیشود |
| اسید سیتریک | طلای بدون نگین و روکش | پودر اسیدسیتریک، آب گرم، برس | اقتصادی و مؤثر | خطر برای روکش و چسب‌ها |
| مایع نقره‌شوی | طلاهای ساده بدون نگین | محلول مخصوص، برس نرم | تمیزکننده قوی | ترکیبات شیمیایی قوی، خطر برای سنگ‌ها |
| روشهای سنتی (خاک اره، پارچه پشمی) | طلای ساده و بدون نگین | خاک اره نرم، پارچه پشمی | طبیعی، بدون مواد شیمیایی | پاک‌کنندگی سطحی، اثرگذاری محدود |
به نقل از سایت vogue: «مهم‌ترین نکته در هر روال تمیز کردن طلا و جواهرات، صرف‌نظر از نوع آن‌ها، ملایمت است. از سابیدن یا مالش شدید خودداری کنید. از یک صابون ملایم استفاده کنید (مایع ظرفشویی مناسب است)، آن را در آب گرم حل کرده، طلا را در آن بخیسانید، با ملایمت تمیز کنید، خوب آبکشی کرده و در پایان با یک دستمال میکروفایبر براق کنید. همچنین از تمیز کردن بیش از حد جواهرات با روکش (مثل طلا سفید یا آبکاری‌شده) پرهیز کنید.»
نکات مهم برای جلوگیری از کدر شدن طلا
- طلا را دور از مواد شیمیایی نگه دارید.
- در هنگام استفاده از عطر و کرم، طلا را جدا کنید.
- طلا را در جعبههای مخصوص و پارچه نرم نگهداری کنید.
- هنگام ورزش یا فعالیت شدید طلا را خارج کنید.
درصورتیکه قصد دارید طلای خود را در منزل تمیز کنید، مطالعه تمامی روشهای تمیز کردن طلا در منزل می‌تواند راهنمای مفیدی برای شما باشد.
سوالات متداول
- چند بار در سال میتوان طلا را در خانه براق کرد؟
بسته به میزان استفاده، میتوانید طلا را 2 تا 4 بار در سال براق کنید. اگر طلا روزانه استفاده میشود، بهتر است هر 3 ماه یکبار آن را براق کنید. - آیا روشهای خانگی براق کردن طلا برای طلاهای نگیندار هم مناسب هستند؟
برخی روشها، مانند استفاده از آب گرم و صابون یا محلولهای تجاری ملایم، برای طلاهای نگیندار مناسب هستند. با این حال، روشهایی مانند سرکه یا آمونیاک ممکن است به چسب نگینها آسیب بزنند. - بهترین روش برای براق کردن طلاهای ظریف و حساس چیست؟
برای طلاهای ظریف، استفاده از آب گرم، صابون ملایم و یک برس نرم بهترین گزینه است. از روشهای تهاجمی یا مواد شیمیایی قوی اجتناب کنید. - آیا استفاده از آبلیمو و نمک برای براق کردن طلا به سطح آن آسیب میزند؟
اگر از این ترکیب برای مدت کوتاه استفاده شود و طلا بلافاصله شسته شود، آسیبی وارد نمیکند. اما استفاده طولانیمدت ممکن است به درخشش طلا آسیب برساند. - کدام مواد خانگی تأثیر بیشتری در براق کردن طلا دارند؟
آب گرم و صابون، جوش شیرین، سرکه، و خمیردندان غیرژلهای از مؤثرترین مواد خانگی برای براق کردن طلا هستند. - آیا براق کردن طلا با جوش شیرین و سرکه باعث تغییر رنگ آن میشود؟
در صورتی که این روش برای مدت کوتاهی استفاده شود، مشکلی ایجاد نمیکند. اما برای طلاهای ظریف یا نگیندار بهتر است از این ترکیب استفاده نکنید. - چگونه میتوان براقیت طلا را برای مدت طولانی حفظ کرد؟
برای حفظ براقیت طلا، آن را از رطوبت، مواد شیمیایی، عطر و کرم دور نگه دارید و در جعبههای پارچهای یا جعبههای مخصوص طلا نگهداری کنید. - آیا طلاهای سفید و زرد به روشهای متفاوتی برای براق کردن نیاز دارند؟
بله، طلاهای سفید به دلیل داشتن روکش رودیوم به روشهای ملایمتری نیاز دارند، در حالی که طلاهای زرد را میتوان با روشهای خانگی مانند آب گرم و جوش شیرین براق کرد. - استفاده از دستگاه اولتراسونیک برای براق کردن طلاهای خانگی چگونه است؟
دستگاه اولتراسونیک با امواج صوتی، طلا را بدون نیاز به مواد شیمیایی براق میکند. این روش برای طلاهای ساده مناسب است، اما برای طلاهای نگیندار ممکن است خطر شل شدن چسب وجود داشته باشد. - آیا براق کردن طلا با خمیردندان تأثیر منفی بر روی جلای آن میگذارد؟
در صورت استفاده از خمیردندان غیرژلهای و یک پارچه نرم، آسیبی به طلا وارد نمیشود. اما استفاده مکرر یا خمیردندانهای ساینده ممکن است باعث خط و خش روی سطح طلا شود. -
آیا میتوان از سرکه سیب بهجای سرکه سفید استفاده کرد؟
بله، اما سرکه سفید تقطیرشده اثربخشی بیشتری دارد. سرکه سیب به دلیل داشتن رنگ ممکن است لکه ایجاد کند، پس استفاده از سرکه سفید ترجیح داده میشود. -
آیا روشهای خانگی برای طلای سفید مناسباند؟
برخی روشها مانند آب گرم و صابون یا دستگاه اولتراسونیک برای طلای سفید مناسباند، اما بهدلیل وجود روکش رودیوم، نباید از مواد اسیدی یا ساینده استفاده کرد. -
چرا برخی طلاها پس از براق کردن همچنان کدر به نظر میرسند؟
اگر طلا آبدیده یا روکشدار باشد، ممکن است روکش آن آسیب دیده باشد و نیاز به ترمیم حرفهای داشته باشد، نه صرفاً تمیز کردن سطحی.
جمع‌بندی
تمیز و براق نگه داشتن طلا کار دشواری نیست و با روشهای خانگی میتوان به‌راحتی جلای آن را بازگرداند. تیم زرمینکس به شما توصیه میکند از روشهایی که مناسب طلاهای شماست استفاده کنید و با رعایت نکات ساده از کدر شدن آن جلوگیری کنید. اگر روشهای خانگی مؤثر نبود، میتوانید از خدمات حرفهای طلاسازی بهره ببرید. با این نکات، طلای شما همیشه درخشان و براق خواهد بود!
